Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги тошкент ахборот технологиялари университети

5.3. Н.323 стандарт бўйича сигнализация 
ХЭАИ-Т Тавсиясига мувофиқ Н.323 шлюзлар ва gatekeeper орасидаги 
сигнализация амалларининг бажарилиши учун қуйидаги протоколлар 
ишлатилиши керак: 

RAS (Registration, Admission, Status) сигнализация; 

931 (Н.225.0 га мувофиқ) сигнализация; 

Н.245 бошқариш протоколи.
Манзиллар 
сервери 
Чақирувларни 
бошқариш
 
Бошқариш 
сервери 
Бошқариш 
сервери 
Транспорт 
IР-тармоқ 
Компьютер 
Телефон 
Телефон 
Телефон
шлюзи 
Телефон шлюзи 
АТС 
АТС 

---

177 
5.2-расм. IP-телефония сигнализация механизмларининг протоколли 
стекдаги ўрни 
5.4. Н.225.0 сигналлар канали 
Н.323 тармоқларида боғланишларни бошқариш процедуралари ITU-Т 
Н.225.0 Тавсияларида спецификацияланган. Бу процедуралар чақирувга 
хизмат кўрсатиш асосий жараѐнида Q.931 сигналлар хабарларининг 
ишлатилишини кўзда тутади. 
Setup хабарларичақирувчи қурилмага боғланишни ўрнатилиши 
мақсадида узатилади. Бу хабар чақириладиган қурилманинг умумий маълум 
TCP 1720 портига узатилади. 
Call Proceeding хабари чақирувчи қурилмани чақирув хизмат 
кўрсатишга қабул қилинганлиги тўғрисида билдириш учун унга узатилади. 
Alerting хабари чақирувчи қурилмага узатилади ва уни чақириладиган 
қурилма банда эмас ва чақирилувчи фойдаланувчига кириш чақируви ҳақида 
сигнал берилаѐтгани тўғрисида хабардор қилади. 
Connect хабари чақирувчи қурилмага узатилади ва уни чақирилувчи 
фойдаланувчи кириш сигналини олганлиги тўғрисида хабардор қилади. 
Connect хабари Н.245 бошқариш канали транспорт манзилига эга бўлиши 
мумкин. 
Release Complete хабари чақирувчи ѐки чақирилувчи қурилмага 
боғланишни узиш мақсадида узатилади. Бу хабар фақат агар сигналлар 
канали очиқ бўлса узатилади. 
Q.932 Facility хабари ITU-T H.450.х Тавсияларига мувофиқ қўшимча 
хизматларга мурожаат қилиш учун ишлатилади. 
Сигналлар хабарларини ташишни боғланиш ўрнатилишили ва 
маълумотларни кафолатли етказилишили Transport Control Protocol (TCP) 
протоколи таъминлайди. 
Илова 
IР-телефония 
протоколлари 
(Н.323, SIР,.....) 
Назорат 
қиладиган 
объект 
Илова 
IР-телефония 
протоколлари 
(Н.323, SIР,.....) 
IР-стек 
IР-стек 
IР-тармоқ 

---

178