Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги тошкент давлат транспорт университети

I. ЮК ТАШИШ МАРШРУТЛАРИНИ ТУЗИШ


1. Шахмат жадвалини тузиш

Топшириқ асосида шахмат жадвали тузилади. У юк оқимларини ўрганиш ва автосаройни қайси пунктга жойлаштиришни аниқлаш учун хизмат қилади. Шахмат жадвалининг қаторларида юк жўнатиш пунктлари ва худди шу тартибда устунларда юк қабул қилиш пунктлари жойлаштирилади. Ҳар бир жўнатувчи ва қабул қилувчи бўйича жами жўнатилган ва қабул қилинган юклар аниқланади. Шахмат жадвалини тузишда ҳар хил синфли юклар биринчи синфга келтирилади. Бунинг учун юк ташиш ҳажми шу юкнинг автомобиль юк кўтарувчанлигидан фойдаланиш коэффициентига бўлинади:

_ст1=1,0 _ст2=0,8 _ст3=0,6 _ст4=0,5

Юк жўнатиш пунктлари	Юк қабул қилиш пунктлари ва юк миқдори, минг т.				Жами
	Бахт	Гулистон	Дехконобод	Янгиер
Бахт		640	350		990
Гулистон				390	390
Дехконобод		250			250
Янгиер	390	437,5			827,5
Жами	390	1327,5	350	390	2457,5

2. Юк оқими схемаси (эпюраси)
Юк оқимлари схема ёки эпюра кўринишида тасвирланиши мумкин. Агар юкларни йиғувчи ва тарқатувчи пунктлар бир чизиқ устида ётса "юк-масофа" координаталарида эпюра қурилади,бунда Q_йил ордината ўқида, l абцисса ўқида кўрсатилади.
Агар юк жўнатувчи ва қабул қилувчи пунктлар бир чизиқда ётмаса, у ҳолда йўл тармоғи чизмаси устига юк оқими схемаси чизилади.
Эпюра ва схема масштаб асосида қурилади. Эпюра ёки схемадаги ҳар бир тўғри тўртбурчакнинг юзаси шу участкадаги тонна-километр ҳисобидаги юк оборотини кўрсатади. Унинг ҳамма юзаси эса ташиш амалга оширилаётган бутун линиянинг юк оборотини кўрсатади.

-Газлама -Пахта чигити

-Совун -Сабзавотлар


-Контеинер -Егоч тахта


3. Автокорхона жойлашув пунктини танлаш
Автокорхонани шундай жойлаштириш керакки, бунда нолинчи қатнов узунлиги, яъни автокорхонадан биринчи юк ортиш пунктигача ва охирги юк қабул қилиш пунктидан автокорхонагача бўлган масофа қисқа бўлиб, масофадан фойдаланиш коэффициентини ошириш имкониятига эга бўлинсин.
Автокорхона жойлашув пункти шахмат жадвалини таҳлил қилиш натижасида аниқланади. Бунда ҳар бир пункт бўйича юк жўнатиш ва қабул қилиш йиллик юк ташиш ҳажмлари қўшиб чиқилади. Юк ташиш ҳажми катта бўлган пунктда автосаройни жойлаштириш лозим.
Нолинчи қатнов масофаси 2…4 км масофа оралиғида танланади.

№