Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги тошкент Давлат техника университети Р. Ф. Мингазов, Х. C исахўжаев, Р. К. Чембаев

Мазутни берилиши қуйидаги ҳолларда тўхталиши ёки чегараланиши мумкин:
- мазут тортувчи насоснинг тўхтаб қолганда;
- қозонхонага кучли намланган мазут берилганда;
- магистрал мазут ўтказгич ёки қозон атрофидаги мазут-ўтказгич узилганда;
- мазут ўтказгич схемасида хато қайта уланишлар бўлганда.
Қозонга мазут берилиши тизимида қуйидаги энг характерли бузилиш аломатлари қуйидагилардир:
- магистралда ва ростлаш клапанларидан кейин мазут босимининг кескин пасайиши;
- мазут сарфининг пасайиши ёки тебраниши;
- тўғри оқимли қозоннинг тракти бўйича сув ва буғ ҳароратининг пасайиши;
- мазут оқиб қолиши қозон бўлимида мазут ўтказгич узилганда эса мазут босимнинг тушиб кетиши ва сарфнинг кўпайиши.
Магистрал мазут ўтказгич узилганда мазутнинг кўп чиқиши ва унинг ёниб кетиш хавфи туғилиши ҳамда мазут босими кескин пасайиб кетганда тезкор ходим шикастланган мазут ўтказгични қозон ва мазут насоси томондан сурма қопқоқ билан ишончли ўчириш чораларини кўриши агарда керак бўлса мазут насосларини тўхтатишгача бориб етиши мумкин. Имкониятга қараб зудлик билан тўкилган мазутни йиғиштириб мазут тўкилган зонада барча турдаги олов билан боғлиқ ишларни тўхтатиш керак. Кечиктирилмайдиган ишларни бажариш билан бирга ўт ўчириш командасини чақириш зарур (мазут ёниб кетишини кутиб ўтирмасдан) тўкилган мазутни тўла йиғиштириб олгунча ёниб кетишни бартараф этиш учун ўт ўчириш воситалари тайёр ҳолда туриши керак.
Қозон атрофида мазут ўтказгич узилганда тезкор ходим қуйидагиларни бажариши керак:
- қозонни газ ёқишга ўтказиш холатни баҳолаб агарда ёнғин чиқиш хавфи бўлмаса қозонни ўчирмаслик;
-мазутни дренаж коллекторига ташлаш схемасини йиғиб коллекторлардаги дренажларни очиш мазутни ишлаётган корпусда утилизациялаш;
-зудлик билан сурма қопқоқлар ёрдамида мазут ўтказгичнинг шикастланган қисмини ўчириш қозон корпусини (энергоблокни) авария холатда тўхтатиш;
-тўкилган мазутни тарқалиб (ёйилиб) кетишига йўл қўймасдан йиғиштириб олишга киришиш;
- мазут ёниб кетишини кутмасдан туриб ўт ўчириш командасини чақириш агарда ёнғин чиқса ўт ўчириш командаси келишини кутмасдан ўт ўчиришни ташкил этиш;
- хавфли жойни ўраб қўйиш шикастланган жойга бегона кишиларни киритмаслик авария холатдаги қозонда газ тарқатишни ва сиқилган ҳавони ўчириш ёнғин зонасида қолган электр двигателларни ва кабелларни ўчириб қўйиш.