Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги тошкент Давлат техника университети Р. Ф. Мингазов, Х. C исахўжаев, Р. К. Чембаев

7.2. Қозонда й¢қотилган иссиқлик

Буғ козонидан чиқиб кетган тутун билан йўқотилган иссиқлик қуйидаги формуладан аниқланади:

(7.6)

Бу формулада = ·С_Т·Q_ч - чиқиб кетган тутуннинг энтальпияси (ортиқча ҳаво коэффициенти =1 бўлганда); (_ч-1) -_ч ҳароратдаги ортирма ҳавонинг энтальпияси; Н_х-атмосфера ҳавосининг энтальпияси.

Кимёвий нотўла ёниш натижасида йўқотилган иссиқлик миқдори қуйидаги формуладан аниқланади:
, (7.7)

бу ерда: V_CO, , - ёниш маҳсулотларидаги ёнувчан газлар ҳажми, м³/кг ёқилғида, Q_CO, , -ёнувчан газларнинг ҳажмий ёниш иссиқлиги, МЖ/м³.

Юқорида келтирилган формулани ҳисобга олганда йўқотилган иссиқликнинг солиштирма қиймати ( дан фоизда) қуйидаги формуладан аниқлаш мумкин:
. (7.8)
Газ ҳажмлари V_CO , , олдида кўрсатилган сонлар - 1 м³ га тўғри келадиган газларнинг 100 марта камайтирилган ёниш иссиқликлари.
Механик чала ёниш натижасида йўқотилган иссиқлик, қозоннинг ўчоқ турига ва ишлатиладиган ёқилғининг хилига боғлиқ. Бу кўрсатгич «Қозон агрегатларини иссиқлик хисоби (норматив усул)» ёрдами билан аниқланади.
Қозон сиртидан атрофдаги муҳитга йўқотилган иссиқлик миқдори қуйидаги формула билан аниқланади:


, (7.9)

бу ерда: В - қозондаги ёқилғи сарфи, кг/с; F_С - қозон деворларининг ташқи сирти, м²; q_Т.С =0,2 - 0,3 кВт/м² - ташқи сиртларидан чиққан иссиқлик оқими.

Чиқариб ташланган ташландиқ (шлак) билан йўқотилган иссиқлик қуйидаги формула ёрдамида аниқланиши мумкин:


, (7.10)

бу ерда: _шл=1-_У - ўчоқ камерасидан шлакнинг чикарилган қисми; с_шл t_шл - чиқарилган шлакнинг иссиқлик сиғими ва ҳарорати.