Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги тошкент молия институти банк иши кафедраси

Марказий банкларнинг пайдо бўлиши қуйидаги сабаблар билан белгиланади:

• Марказий банкларнинг пайдо бўлиши қуйидаги сабаблар билан белгиланади:
• Нақд пулларни эмиссия қилишнинг битта марказда тўпланишининг зарурлиги.
• Тижорат банкларининг инқироз пайтида нақд пул эмиссияси бўйича мажбуриятларини таминлай олмасди. Бунга мисол қилиб , 1907-йилда АҚШдаги инқирозни айтиш мумкин.
• Давлатни молиявий танг , оғир аҳволдан қутқариш.
• Хусусий тижорат банкларининг ўзи ҳам пул эмиссия қилишдан безиб қолишди.

Банк тизими ва унинг элементлари.

• Банк тизими ва унинг элементлари.
• Банк тизими-тор маънода банк муассасалари йиғиндисидир.
• Банк тизими кенг маънода банк муассасалари ва улар фаолиятининг меёрий ҳуқуқий асослари, ташкилий моддий-техник ва молиявий асосларининг йиғиндисидир.
• 1996-йил 25-апрелда “Банклар ва банк фаолияти тўғрисида”ги қонун;
• 1995-йил 25-декабрда “Ўзбекистон Республикаси Марказий банки тўғрисида”ги қонун.
• Америкалик олим Фридрих Мишкин , рус олими Андрюшен ва яна кўплаб олимлар суғурта компанияларини , пенсия фондларини ва кредит уюшмаларини банк тизими таркибига киритади.
• Бозор иқтисодиёти шароитида 2 поғонали банк тизими шаклланади:
• 1-поғонада Маказий банк ;
• 2-поғонада Тижорат банклари туради.
• Лекин 3 поғонали банк тизими ҳам пайдо бўлди. Бунга мисол қилиб, европа ҳудудига кирган мамлакатларнинг банк тизимини кўрсатиш мумкин:
• Европа Марказий банки
• Евро ҳудуд мамлакатларининг Марказий банки
• Европа ҳудуд мамлакатларининг тижорат банклари

Банк тизими қуйидаги элементлардан ташкил топади:

• Банк тизими қуйидаги элементлардан ташкил топади:
• 1.Банк тизимининг ҳуқуқий асослари .
• 2.Банк тизимининг ташкилий асослари. Масалан: АҚШда тижорат банклари ташкилий тузилишига кўра 2 га ажратилади:
• Универсал банклар-депозит қабул қилиш ҳуқуқига эга, кредитлаш, ҳисоб-китоблар ва бошқа молиявий хизматлар кўрсатади. Лекин улар қимматли қоғозлар чиқариш йўли билан ресурс жалб қилиш ҳуқуқига эга эмас. Универсал банклар федерал захира тизими томонидан назорат қилинади.
• Инвестицион банклар-депозит қабул қилиш ҳуқуқига эга эмас. Улар қимматли қоғозларини муомалага чиқариб, ресурслар жалб қилади ва бу ресурслардан ўрта ва узоқ муддатли кредитлар беради.
•  
•  
•