Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги тошкент давлат шарқшунослик институти

Рам тимсоли. Эпосда Рам бир пайтнинг ўзида икки тимсолни англатиб келади: Айодҳьянинг одил шоҳи ва Вишну маъбудининг тажассуми. Ҳинд адабиётида Рам намунали умр йўлдоши, ота-онанинг тарбияда тенги йўқ фарзанди, укалари учун меҳрибон ака, йўлбошчи. Халқ учун одил шоҳ бўлиш билан бир қаторда ер юзидаги ёвузликни яксон этиб, халқни озод этган, ҳаётини фаровон қилган, адолатни юзага чиқарган, яхшилик ва ёмонлик ўртасидаги курашда яхшилик ғалабасини таъминлаган шоҳ ва маъбуд тимсоли. Адабиётда ҳам, халқ орасида ҳам, ҳар бир одил шоҳ ёки ақлли фарзанд, намунали умр йўлдош ва меҳрибон ака доим Рамга қиёсланади.
Сита тимсоли. Рам шоҳининг умр йўлдоши. Ҳинд адабиётида бекаму-кўст аёл тимсоли. Унинг гўзал ҳуснидан ташқари ахлоқ одоби, муомала маданияти, ўз оиласига бўлган садоқати унинг гўзаллигига яна гўзаллик қўшади. Сита ҳинд жамиятида энг бахтли ва энг покиза аёл сифатида ном қолдирган. Асарда унга таъриф бериб “Ситанинг покдомонлигига ҳатто маъбудлар ҳам таъзим қиладилар” деб айтилган мисраларни ўқиш мумкин. Унинг гўзал ҳусни ва ахлоқига хатто ёвуз Раван ҳам ошиқ бўлиб, уни ўзиники қилиб олиш мақсадида ўрмондан ўғирлатиб олиб кетади. Лекин, Сита ҳар қандай ҳолда ҳам уни тан олмасдан ўз умр йўлдоши ва севгилиси Рамга содиқлигича қолади. Унинг садоқатига айтилган таҳсинлар асарда жуда сермазмун баён этилган. Сита ҳам Рамдек ҳинд жамиятидаги идеал аёл сифатида кўп шоир ва ёзувчилар учун қиёслаш объекти бўлиб хизмат қилади. Рам ва Сита жуфтлиги эса ҳинд жамиятида бахтли ва намунали оила жуфтлиги сифатида тан олинади.
Кошаля тимсоли. Рамнинг онаси. Айодхья шоҳи Дашаратханинг биринчи аёли, сарой маликаси. Энг одобли ва ақл-заковатда тенги йуқ аёл. Ўз фарзандинигина эмас иккинчи ва учинчи маликалар бўлмиш Кекея ва Сумитраларни ўз синглисидек кўради ва уларга ҳам жуда оқилона муносабатда бўлади, уларнинг фарзандларига ҳам ўз фарзандига қарагандек қараб, уларни Рамни эъзозлагандек эъзозлайди. У кундоши Кекеянинг Рамга нисбатан қилган ноҳақликларига қарамасдан унга доимо меҳр ва ҳурмат назари билан қарайди ва аксинча, Кекеянинг ўғли Бхаратага онасини ҳурмат қилиш лозимлигини ва унинг қилмишини қораламасликни уқтиради. Чунки, малика Кошаля Кекеянинг бу ноҳақлик йўлидаги қилмишларининг бошида аслида Бхаратанинг онаси эмас, балки энагаси турганини, Кекея эса фақат адашганини жуда яхши тушунар эди.