Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги тдпу ҳузуридаги педагог кадрларни қайта



Download 1,95 Mb.
Pdf ko'rish
bet66/119
Sana21.02.2022
Hajmi1,95 Mb.
#25804
1   ...   62   63   64   65   66   67   68   69   ...   119
Bog'liq
Innovatsion-talim-texnologiyalari

 
Режа: 
1. Муаммоли таълимнинг дидактик моҳияти. 
2. Муаммоли таълим технологиялари. 
3. Кейс-стади технологияси. 
Таянч тушунчалар: муаммоли таълим, муаммол таълим 
технологиялари, муаммо, муаммоли вазият, ечим. 
I. Муаммоли таълимнинг дидактик моҳияти. Муаммоли 
таълим такомиллашган ўқитиш технологиясидир. Ҳозирги олий 
мактабдаги самарали ўқитиш технологияси муаммоли таълимдир. 
Унинг вазифаси фаол билиш жараѐнига ундаш ва тафаккурда 
илмий-тадқиқот услубини шакллантиришдир. Муаммоли таълим 
ижодий фаол шахс тарбияси мақсадларига мос келади.
Бу турдаги таълимнинг илк ғоялари америкалик психолог ва 
педагог Ж.Дьюи (1859-1952 йй.) томонидан асосланган. У 1894 йилда 
Чикагода ўқитиш ўқув режаси бўйича эмас, балки ўйин ва меҳнат 
асосида олиб бориладиган тажриба мактабини ташкил этган.
Ж.Дьюи муаммоли таълим асоси сифатида қуйидаги 
йўналишларни белгилаган (29-расм):
 
29-расм. Муаммоли таълимнинг асоси бўлган йўналишлар 
Муаммоли таълим – талабаларда ижодий изланиш, кичик 
тадқиқотларни амалга ошириш, муайян фаразларни илгари суриш, 
натижаларни асослаш, маълум хулосаларга келиш каби кўникма ва
малакаларни шакллантиришга йўналтирилган таълим 
Асосий йўналишлар 
Ижтимоий 
Конструктив 
Бадиий ифодавий 
Илмий-тадқиқот 
105


Муаллиф кўрсатилган йўналишларда таълимни ташкил этиш 
учун қуйидаги воситалардан фойдаланган: 
Ўтган асрнинг 60-йилларида муаммоли таълим Л.Рубинштейн, 
М.И.Махмутов, В.Окон, И.Я.Лернер каби тадқиқотчиларнинг қараш-
лари негизида янада ривожланган. С.Л.Рубинштейннинг “Тафаккур 
муаммоли вазиятдан бошланади” деган ғояси муаммоли 
таълимнинг психологик асоси сифатида қабул қилинган. 
Муаммоли таълимнинг бир неча турлари мавжуд. М: 
М.Н.Скаткин ўз ишларида муаммоли таълимнинг қуйидаги турлари 
борлигига урғу беради (30-расм): 
30-расм. Муаммоли таълимнинг асосий турлари 
Муаммоли таълимнинг асосини муаммо (юн. “тўсиқ”, 
“қийинчилик”) ѐки муаммоли вазият ташкил этиб, муаммоли 
таълим технологияси уларнинг ечимини топишга хизмат қилади. 
Кўп ҳолатларда муаммо ва муаммоли вазият синонимлардек қабул 
қилинади. Аслида эса улар бир-биридан фарқ қилади. 
1) сўз; 
2) санъат асарлари; 
3) техник қурилмалар; 
4) ўйинлар; 
5) меҳнат 
Асосий турлар 
Билимларни муаммоли 
баѐн қилиш(муаммоли 
маъруза) 
Муаммоли 
топшириқларни ҳал 
қилиш (муаммоли 
амалий машғулот) 
Кичик илмий 
тадқиқотларни
олиб бориш (муаммоли 
тажриба) 
106


Моҳиятига кўра муаммо уни келтириб чиқарган сабабларни 
ўрганиш, уни ҳал этишда аҳамиятли, самарали бўлган йўл, метод 
ва воситаларни излаш, уларнинг самарали эканлигини асословчи 
далилларни тўплаш, далилларни янгича, янги таҳлитда изоҳлаш 
асосида ҳал қилинади.
Педагогика соҳасида кўп ҳолатларда “муаммо” тушунчаси 
ташкилий- педагогик, психологик, таълимий ва тарбиявий 
масалаларни ҳал қилишда қўлланилади. Соҳа нуқтаи назардан 
педагогик жараѐнда қуйидаги характердаги муаммоларга 
мурожаат қилинади: 
Маълум билимлар, номаълум билимлар ва мавжуд тажриба 
муаммонинг таркибий қисмлари сифатида намоѐн бўлади. 

Download 1,95 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   62   63   64   65   66   67   68   69   ...   119




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish