Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги тдпу ҳузуридаги педагог кадрларни қайта

 
 
 
Таълим жараѐнида муаммони қўйиш бир неча сатҳда кечади. 
Улар (2-жадвал): 
 
 
 
Муаммо (юнон. “тўсиқ”, “қийинчилик”, араб. “жумбоқли”, 
“сирли”, “тушунилиши қийин”) – ҳал қилиниши муҳим назарий ва 
амалий аҳамиятга эга бўлган масала 
- дидактик характердаги муаммо 
- амалий характердаги муаммо 
- илмий-методик характердаги муаммо 
- соф илмий характердаги муаммо 
Педагогик муаммо – ҳал қилиниши зарур, бироқ, ҳали ечиш
усули номаълум бўлган педагогик характердаги масала 
107

---

2-жадвали.
Муаммони қўйиш даражалари 
Даражалар 
Муаммони қўйиш моҳияти 
1-даража 
Ўқитувчи муаммони қўяди ва талабаларни
уни ҳал қилишга йўналтиради 
2-даража 
Ўқитувчи муаммоли вазиятни баѐн қилади ва 
талабаларнинг ўзлари мустақил равишда 
муаммони шакллантиради 
3-даража 
Ўқитувчи муаммони қўрсатиб бермайди, балки 
унга талабаларни рўпара қилади. Талабалар 
муаммони англаган ҳолда уни ўзлари шакллан-
тириб, муаммони ечиш усулларини таҳлил қилади 
Таълим жараѐнида масалани қўйишда мавжуд шарт-
шароитларни аниқлашда муаммо фундаментал асос сифатида 
намоѐн бўлади. Ўқув материаллари мазмунини ўзлаштиришда 
муаммонинг қўйилиши ва ҳал этилиши қуйидаги босқичларда 
кечади (31-расм): 
108

---

31-расм. Муаммони қўйиш ва ҳал этиш босқичлари 
Педагогик жараѐнда талаба “муаммо”га эмас, балки муаммоли 
вазиятга рўпара қилинади.
Дарҳақиқат, муаммоли вазият деганда талабанининг ҳозирда 
ѐки келгусида таълим мақсадига эришиши учун хавф туғдирадиган 
вазият тушунилади. 
Муаммоли вазиятни ҳал қилиш бир неча босқичда кечади. Яъни 
(31-расм):