Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги самарқанд давлат чет тиллар институти

Ватанпарварлик –Ўз ватанига, халқига садоқат ва меҳр муҳаббатдир. Кишининг 
туғилиб ўсган жойига боғлиқлик, она тилига бўлган ҳурмат, ватан манфаатларга содиқлик ва 
ғамхўрлик, унинг эркин ва мустақиллигини ҳимоялаш; ижтимоий ва маданий ютуқларидан 
фахрланиш; тарихий ўтмиш ва аҳлоқий анъаналарга ҳурмат муносабати; ўзининг меҳнати, 
кучи ва қобилиятини ватан равнақига бағишлаш хисси ватанпарварликда намоён бўлади. 
Халқаро муносабатлар маданияти турли халқларнинг ҳалқаро иқтисодий, маънавий 
аҳлоқлари, турли миллат вакилларининг ўзаро ҳурмат қилишлари, муайян аҳлоқий 
ҳушмуомалаликнинг сақлашни, бошқа халқларнинг тили, одатлари ва анъаналарини 
менсимасликка йўл қўймасликда кўринади, бу муносабатларнинг юқори даражадаги 
такомили ва ривожланишини кўзда тутади. 
Халқаро муносабатлар маданияти қуйидагиларни акс эттиради:
- 
бошқа миллат кишиларига, уларнинг тили, миллий урф-одатлари ва анъаналарига 
хурмат; 
- 
бошқа мамлакатлар ва халқларнинг ҳаёти ва маданияти ютуқларига қизиқиш билан 
қараш; 
- 
умуминсоний қадриятларни ривожлантиришга интилиш. 
Тарбияланувчилар фаолиятининг дарсдан ташқари тизимини лоиҳалаш 
Дарсдан ташқари фаолият тизими ўқитишнинг
Назарий ва амалий тизимини тўлдиради. 
Унинг асосий вазифаси ўқитишдан ташқари вақтини ўзини-ўзи тарбиялаш ва 
ижтимоий фаолиятини мехнат билан шағилланиш учун оқилона тақсимлашга ёрдам 
беришдир. 
Таълим олаётганларнинг дарсдан ташқари фаолиятини лойиҳалаш вазифалари: 
- 
ижтимоий мослашув зонасини ташкил этиш ва ўқиётганларни ижтимоий 
харакатчанлигини кўрсатиш; 
- 
бўлажак мутахассисларни касбий мослашуви учун шарт-шароитлар яратиш; 

---

124 
-
ўқиётганларнинг мустақил ўқиш йўли билан таълимни давом эттиришга йўллаш; 
-
хар бир таълим олувчининг қобилияти қизиқиши ва иштиёқини ривожлантириш учун 
шарт-шароитлар яратиш; 
- 
ўқувчиларни эркин вақтдан унумли фойдаланиш дам олиш маҳоратини эгаллашга 
ўргатиш.
Тарбия жараёниниг моҳияти, қонуниятлари ва ўзига хос жихатлари ҳусусидаги 
мавжуд назарий ва амалий ғояларга педогогик билимларга таянган ҳолда тарбия 
технологиясиниг таркибий қисмларини қуйидагича белгилади: 
1.тарбия жараёнини умумий лойиҳаси; 
2.тарбияни ташкил этишга бўлган ижтимоий эхтиёж (рағбат); 
3.тарбия мақсади. 
4.тарбия мазмуни(шакл, метод, усул ва техник воситалар); 
5. ўқитувчи (тарбиячи) фаолияти; 
6.ўқувчи(тарбияланувчи фаолияти); 
7.тарбия самараси(натижа).
Тарбия назарияси – педогогиканинг бир қисми бўлиб, тарбиявий жараённи мазмуни, 
усули ва ташкил этилиши масалаларини ўрганади. Ҳаётга янгича сиёсий ва иқтисодий 
нуқтаи назардан ёндошиш ўсиб келаётган ёш авлод тарбияси билан боғлиқ жараённи ҳам 
қайта кўриб чиқишни тақазо этмоқда.
Ҳозирги замон педогогикасида тарбия тарбиячининг тарбияланувчи шахсига оддий 
таъсир кўрсатиши эмас, балки тарбиячилар ва тарбияланувчиларни аниқ бир мақсадга 
қаратилган, бир-бири билан ҳамкорликда қиладиган муносабатлари ва ўзаро таъсир 
кўрсатиши эканлиги алоҳида таъкидланади. Бугунги кунда шунчаки билим эгаси бўлган 
инсонни эмас, балки ижодкор, ўз истеъдоди билан ажралиб турувчи ишбилармон инсонни 
тарбиялаш замон тақазосидир. 
Ўқув юртларида тарбиявий жараённи ташкил қилиш асосига илғор миллий, маънавий 
аҳлоқий қадриятлар ва мезонлар, халқ педагогикаси, маросимлар, байрамлар, ўйинлар ва 
бошқалар қўйилиши керак.
Шу билан бирга тарбия жараёнида кишининг турли қобилиятлари ривожланади, 
ғоявий, аҳлоқий, иродавий, эстетик ҳислатлари шаклланади, жисмоний куч қувватлари 
мустахкамланади.