Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги самарқанд давлат чет тиллар институти

5. Инсон ақлли, иймонли ва виждонли бўлиб туғилиши мумкин, аммо билимли 
ва мартабали бўлиб туғилмайди 
Инсон туғилганда унинг танасида ақл, иймон ва виждон бўлади. Аммо, 
таъкидлаганидек, илмли ва мартабали бўлиб туғилмайди. Илм инсоннинг танасига 
жойлашган эмас, балки унинг ёнида, балки ундан узоқдадир. Шу туфайли инсон уни ўзининг 
бошига ва қалбига киритиши учун кўп меҳнат қилиниши, захмат чекилиши керак. Билим 
мартаба кўмагида бошдан жаҳлни, қалбдан ҳасадни ҳайдаб чиқарсагина уларнинг ўрнига 
кира олади. Инсон билимни бошидаги жаҳл ўрнига, қалбидаги ҳасад ўрнига жойлаштириши 
мумкин. Акс ҳолда улар инсонни осонликча тарк этмайди. Бунга эришмоқ учун инсон кучли 
ва иродали бўлиши ҳамда тинимсиз меҳнат қилиши лозим. 
Ҳақиқий олимлар ақлли, иймонли, виждонли ва илмли бўладилар. Шу хислатга эга 
кишилар юқори мартабага ҳам эга бўладилар. Улар машаққатли меҳнати билан танасини 
ҳасаддан ва жаҳлдан холи қила олади. Инсон қалбини ҳасад ва бошини жаҳл тарк этса у 
эзгуликларга бой бўлади. Жамиятга ҳам эзгулик уруғини сочади. Шу туфайли одамлар 
ўртасида «Битта олим чиқса юзта золим камаяди» деган мақол айтилиб юрилади. 
Қани энди орамизда илмли одамлар, ҳақиқий олимлар кўпайса. Танамиздан жаҳлни 
ҳам, ҳасадни ҳам қувиб ҳайдасак. Комил жамиятнинг белгиларидан бири -ақлли одамлар 
илмли, виждонли одамлар иймонли бўлишади. 
 
Мавзу бўйича талабаларнинг билиши лозим бўлган саволлар 
Билиши лозим бўлган саволлар 
Берилган саволларнинг мазмуни 
Одам танасига нималарни киритиш лозим 
бўлган? 

---

106 
Яратган эгам ақлни нима учун инсоннинг 
бошига киритибди? 
Инсон қалбига яна нима жойлашиб олган? 
Ақлли бўлиб туғилган одам аҳмоқ бўлиб 
ўлиши мумкинми? 
Инсоннинг қалбига нималар жойлашган? 
Инсон қачон ҳасадгўйга айланади? 
Нима 
учун 
виждон 
икки 
жойга 
жойлаштирилган? 
Инсон кўчлилиги нима билан ўлчанади? 
Нима учун илм инсоннинг танасига 
кирмади? 
Яратган эгам Инсоннинг ўзи эгаллаши учун 
танага киритмаган фазилатлар нималар? 
Илмнинг дўсти нима? 
Инсон қандай хислатлар билан туғилади ва 
нимага ўз меҳнати ила эришади? 
Ҳақиқий олимларда қанақа хислатлар 
бўлади? 
Қандай кишилар эзгуликка бой бўлади? 
Комил жамиятнинг белгилари нимада?