Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги самарқанд давлат университети

Адабиётлар рўйхати 
 
1. Абдураҳмонов қ.Х. «Меҳнат иқтисодиёти» (Дарслик) Т:. «МЕҲНАТ» 
нашриёти, 2004. 
2. Абдураҳманов 
қ.Х. ва бошқалар. Меҳнат иқтисодиёти ва 
социологияси (дарслик). -Т.: Ўқитувчи, 2001.
3. Абдураҳмонов қ. Х., Холмўминов Ш.Р. «Меҳнат иқтисодиёти ва 
социологияси» (Ўқув қўлланма) Т:. ТДИУ, 2004. 
4. Барбарова Е.Л. Экономика и социология труда М:. 2005. 
5. Варанский Г.Б Экономика и социология труда Вўборг : ИНЖЭКОН 
Press, 2001. 
6. Инсон тарақиёти тўғрисида маъруза. Т.: 2001. 
7. Куликова И.П. и.др. Современная экономика труда: Монография. М.: 
ЗАО “Финстатинформ”, 2001. 
8. Липсну И.В. Экономика. Учебник –М.: Омега К, 2004. 
9. Наризиқулов Н. ва бошқалар “Инсон ресурслари иқтисодиёти” 
(ўқув.қўл) Т.: 2004. 
10. Hart Robert A., S.Kawasaki “Work and Pay in Japan” Cambridge: 
Cambridge University Press , 2003. 
Интернет сайтлари: 
1. www.soc.pu.ru Экономика и социология труда 
2. www.bolero.ru Экономика и социология труда 
3. www.ecsocman.edu.ru Экономика и социология труда 

---

43 
4. www.referat.ru Экономика и социология труда 
5. www.rea.ru Экономика и социология труда 
 
 
 
 

---

44 
4-МАВЗУ. АҲОЛИНИ ИШ БИЛАН ТАЪМИНЛАШ
ВА ИШСИЗЛИК 2 соат 
(ЯНГИ ПЕДОГОГИК ТЕХНОЛОГИЯЛАРНИ ҚЎЛЛАШ)  
1. Аҳолини иш билан таъминлашнинг моҳияти ва унинг турлари 
2. Аҳолини иш билан таъминлашни тартибга солиш 
3. Ишсизлик тушунчаси ва унинг синфлашуви 
4. Давлатнинг аҳолини ишсизликдан муҳофаза қилиш борасидаги 
тадбирлари 
Ушбу «Аҳолини иш билан таъминлаш ва ишсизлик» мавзусини олиб 
боришда янги педогогик технологияни қўллаш. 
1. Биз бу дарсда “кластерлар”, яъни тушунчаларни тоифаларга бўлиб 
ўрганиш усулидан фойдаланамиз. Бунинг учун гурухни учта кичик 
гурухларга бўлиб қўйилади ва уларга: “Аҳолининг иш билан бандлиги, 
ишсизлик, ишсизлик турлари, иқтисодий фаол аҳолини аниқлаш” 
вазифасини берамиз. Талабалар қуйидаги куринишдаги жадвални 
тўлдирадилар: 
Иқтисодий 
фаол аҳоли 
Ишсизлар ва 
иш билан 
бандларга 
кимларни 
киритиш мумкин? 
Ишсизликни 
кандай турларини 
биласиз ва 
ишсизлик 
даражаси кандай 
аникланади? 
Институцио
нал аҳоли 
Жадвалдаги ушбу тўртта аҳоли категорияларини талабалар мустақил 
равишда тўлдириб чиқадилар. 
2. Дарснинг биринчи қисмида талабаларда ўз-ўзидан иқтисодий фаол 
аҳоли, иш билан бандлар, ишсизлар, институционал аҳоли ҳақидаги 
фикрлар юзага чиқади. Ўқитувчи шу босқичда мамлакат миқёсидаги 
мавжуд аҳолининг турли иқтисодий категорияларга бўлинишлари ва улар 
кундалик ҳаёт фаолиятида кузатилиши муқаррарлигини уқтиради. 
3. Бу вазифада таълим олувчилар иқтисодий фаолиятда кишилар уч 
хил тоифага бўлинишлари мумкинлигини ўқитувчидан тинглайдилар ва 
уларнинг характеристикаларини ўзлари Ушбу жадвалда баён этадилар.
 
Иш билан банд 
аҳолининг таркиби 
Иш билан банд 
аҳолининг мулкчилик 
шакллари бўйича 
Иш билан банд 
аҳолининг ёши ва 
жинси таркиби 

---

45 
таркиби 
Бу вазифани бажаришда ўқитувчи гурухни учта кичик гуруҳга 
ажратиб, фаоллаштиради. “Сиз келгусида раҳбар бўлсангиз, аҳолини иш 
билан бандлигини таъминлашда қандай хатти-ҳаракатларни амалга 
оширасиз?” деган саволни ўртага ташлайди. Ҳар бир тоифани таҳлил этиб, 
ундаги ҳам социологик, ҳам иқтисодий механизм аниқланади. 
Шунинг учун дарс якунида талабаларга қуйидаги жадвални 
тўлдиришни таклиф этилади: 
Нимани билар эдик? 
Нимани билишни 
хохлаймиз? 
Нимани билиб олдик? 
Бу жадвални тўлдириб келишга дарс жараёнида вақт етмаса, уйга 
мустақил вазифа сифатида берилади.