Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги самарқанд давлат университети

12-илова (11.2) 
12-
МАВЗУ
“
Mehnatga moslashish (2 soat)
” 
12.1. Маърузани ўқитиш технологияси 
  
Факультет: 
«Ижтимоий 
иқтисодиёт» 
Кафедра: “Иқтисодиёт ва 
меҳнат социологияси” 
Ўқув предмети: Меҳнат 
иқтисодиёти ва социологияси 
Мавзу 
рақами:
12-
Мавзу 
Соатлар 
хажми: 2 соат 
Талабалар сони: 30 тагача 
ЎТ 
муаллифи:и.ф.н. 
Арабов Н.У. 
Ўқитувчи: 
Проф.Арабов Н.У. 
Ўқув машғулоти шакли: 
Кўргазмали –визиуллашган маъруза 
Маъруза 
машғулоти 
тузилишининг режаси:  
1. Mehnatga moslashishning mohiyati va tuzilishi 
2. Mehnatga moslashishining obyektiv va subyektiv 
omillari 
3. Kasbni tanlash va unga moslashish hamda martabaga 
ko’tarilishning kompleks tizimi 
 
Ўқитиш воситаси: 
Маъруза матни, слайдларни кўрсатиб тушунтириш 
учун слайдскоплар ёки проекторлар, кўргазмали 
қуроллар. 
Ўқитиш 
методи 
ва 
шакли: 

Маъруза, “блиц-сўров”, “интерфаол”, “ақлий 
ҳужум”; 

Гурухларга бўлинган холда. 
Ўқитиш учун яратилган 
шарт-шароитлари: 
Техник қуроллар билан жиҳозланган аудитория, 
гуруҳларга бўлиниб ишлаш учун махсус ўриндиқлар.
Мониторинг ва бахолаш: 
Оғзаки назорат (Савол-жавоб тарзида), эксперт 
баҳоси, муаммоли саволлар ва рейтинг бали асосида 
бахолаш. 

---

286 
“
Mehnatga moslashish (2 soat)
” мавзуида тайёрланган маърузанинг технологик 
картаси 
Босқичла
р 
Ўқитувчи фаолиятининг мазмуни 
Талаба 
фаолиятининг 
мазмуни 
Тайёргар
лик босқичи 
1.Гуруҳлар ишига мўлжалланган 
вазиятли топшириқлар тайёрлайди. 
2.Ўқиб ўрганишлари учун маъруза 
матнларини беради. Тайёргарлик кўриб 
келишларини айтади. 
Тинглайдилар 
I. Кириш 
босқичи 
(5 
дақиқа) 
1.1.Мавзунинг номи, мақсади, 
ўқитиш 
натижаларини, 
мавзунинг 
режасини эълон қилади. 
1.2.Маъруза 
машғулоти 
ноанъанавий тарзда ўтишини айтади ва 
фаолиятнинг асосий хусусиятларини 
тушунтиради яъни машғулот муаммоли 
вазиятларни ҳал этиш тамойили асосида 
ўтказилишини уқтиради. 
1.3. Гуруҳлар фаолиятини баҳолаш 
мезонларини эълон қилади. Гуруҳ олган 
баҳони шу гуруҳ иштирокчиларининг 
барчасига 
қўйилишини 
айтади 
(макс.балл 2) (1-илова). 
Тинглайдилар.
Ёзиб оладилар. 
II. 
Асосий 
босқич 
(70 
дақиқа) 
2.1.Талабаларни 
фаоллаштириш 
мақсадида тезкор-сўров ўтказади (2-
илова). 
2.2.Экранда слайдларни намойиш 
этиб, мавзунинг биринчи режадаги 
саволи асосида тушунтиради: 

Рақобатлашган бозорда нарх, 
ўртача ва чекли даромад (1-слайд) 

Қисқа муддатли оралиқда 
фирма 
фойдасини 
максималлаштириш (2-слайд). 

Рақобатлашувчи фирманинг 
мувозанат ҳолати (3-слайд). 
2.3. Фаоллаштириш мақсадида 
савол билан мурожаат қилади: 
- 
Рақобатлашган 
бозор 
шартларини келтиринг 
- 
Чекли 
даромад 
қандай 
ҳисобланади? 
-Рақобатлашган бозорда харакат 
қилаётган фирма ишлаб чиқариш 
омилларидан бирининг нархи ошганда 
қандай қарор қабул қилади? 
2.4. Талабаларни 3 та гуруҳларга 
бўлади. Аниқ вазиятли топшириқларни 
Саволларга жавоб беради. 
Эшитадилар, 
зарур 
маълумотларни 
ёзиб 
борадилар. 
Қизиқтирган 
масалалар юзасидан саволлар 
берадилар. 
Мулоҳаза 
қиладилар, 
фикр 
алмашадилар 
ва 
саволларга жавоб берадилар. 
Эшитадилар ва зурур 
маълумотни ёзиб оладилар. 
Эшитадилар, 
ёзиб 
борадилар. 
Гуруҳда 
фаолиятни 
ташкил қилади. Ўзаро фикр 
алмашади, вазиятдан чиқиб 
кетиш йўлларини излайди. 
Жавобларини формат қоғозига 

---

287 
беради. Уни бажариш йўл-йўриқларини 
тушунтиради (3-илова). 
Гуруҳлар 
ишини 
кузатади, 
йўналтиради, маслаҳатлар беради.
2.5.Тақдимот бошланишини эълон 
қилади. Тақдимот учун ҳар бир гуруҳга 
5 дақиқа, муҳокамага 5 дақиқа 
ажратилишини айтади. 
ёзади (10 дақ.).
Ҳар 
бир 
гуруҳдан 
биттадан иштирокчи чиқиб 
ишларини тақдим қиладилар. 
Берилган саволларга жавоб 
бериб, ўз ишларини асослайди
III. 
Якуний 
босқич 
(5 
дақиқа) 
3.1.Мавзунинг дастлабки 
учта 
саволини умумлаштиради ва якун 
ясайди. 
3.2. Гуруҳлар ишини фаоллик 
даражасини 
қайд 
қилиб, 
иш 
натижаларини баҳолайди. Баҳоларни 
эълон қилади. 
3.3. Мустақил ишлашлари учун 
вазифа беради. (4-илова).
Вазифани ёзиб оладлар.