Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги самарқанд давлат университети

  
  

---

293 
  14-
МАВЗУ 
“Mehnat sohasidagi sosiologik tadqiqotlarni o’tkazish (2 soat)” 
14.1. Маърузани ўқитиш технологияси 
  
Факультет: 
«Ижтимоий 
иқтисодиёт» 
Кафедра: “Иқтисодиёт ва 
меҳнат социологияси” 
Ўқув предмети: Меҳнат 
иқтисодиёти ва социологияси 
Мавзу 
рақами: 14-
Мавзу 
Соатлар 
хажми: 2 соат 
Талабалар сони: 30 тагача 
ЎТ 
муаллифи:и.ф.н. 
Арабов Н.У. 
Ўқитувчи: 
Проф.Арабов Н.У. 
Ўқув машғулоти шакли: 
Аниқ вазиятларни ҳал этиш маърузаси (1-
машғулот) 
Маълумотли маъруза (2-машғулот) 
Маъруза 
машғулоти 
тузилишининг режаси:  
1. Sotsiologik tadqiqotlarni o’tkazish uslubiyati
2. Aniq sotsiologik tadqiqotlarda asosiy tanlov turlari 
3. Sotsiologik tadqiqotlarda axborotlar to’plashning 
asosiy usullari 
Машғулотнинг мақсади: 
Рақобатлашмаган бозор турлари ва якка 
хокимлик тўғрисидаги билимларни шакллантириш 
Ўқитиш воситаси: 
Маъруза 
матни, 
вазиятли 
топшириқлар, 
(тарқатма материал), компьютер технологиялари, 
чизмали органайзерлар. 
Ўқитиш 
методи 
ва 
шакли: 

Маъруза, тезкор сўров, ақлий ҳужум, 
намойиш этиш, чизмали органайзерлар техникаси;

Фронтал, гурухларга бўлинган ҳолда. 
Ўқитиш учун яратилган 
шарт-шароитлари: 
Техник қуроллар билан жиҳозланган аудитория, 
гуруҳларга бўлиниб ишлаш учун махсус ўриндиқлар.
Мониторинг ва бахолаш: 
Савол-жавоб, рейтинг тизими асосида баҳолаш, 
назорат саволлари ва вазифалар. 
“Mehnat sohasidagi sosiologik tadqiqotlarni o’tkazish (2 soat)” мавзуида тайёрланган 
маърузанинг технологик картаси 
Босқи
члар 
Ўқитувчи фаолиятининг мазмуни 
Талаба фаолиятининг мазмуни 
I. 
Кириш 
босқичи 
(5 
дақиқа) 
1.1.Мавзунинг номи, мақсади, 
ўқитиш натижаларини, мавзунинг 
режасини эълон қилади. 
1.2.Маъруза 
машғулоти 
ноанъанавий тарзда ўтишини айтади 
ва 
фаолиятнинг 
асосий 
хусусиятларини тушунтиради яъни 
машғулот муаммоли вазиятларни ҳал 
Тинглайдилар.
Ёзиб оладилар. 

---

294 
этиш тамойили асосида ўтказилишини 
уқтиради. 
1.3. 
Гуруҳлар 
фаолиятини 
баҳолаш мезонларини эълон қилади. 
Гуруҳ олган баҳони шу гуруҳ 
иштирокчиларининг 
барчасига 
қўйилишини айтади (макс.балл 2) (1-
илова). 
II. 
Асосий 
босқич 
(70 
дақиқа) 
2.1.Талабаларни фаоллаштириш 
мақсадида тезкор-сўров ўтказади (2-
илова). 
2.2. 
Экранда 
слайдларни 
намойиш этиб, мавзунинг режадаги 
барча 
саволлари 
асосида 
тушунтиради: 

Бозорнинг 
турлари 
хақида маълумот беради (1-слайд). 

Соф 
монополияда 
фирманинг маҳсулотига талаб, 
унинг чекли ва умумий даромади. 
(2-слайд). 

бўлганда 
фойдани 
максималлаштириш 
йўлларини 
изохлайди (3-слайд). 

Монопол ҳокимиятдан 
олинадиган зарарни тушунтиради
(4-слайд). 
2.3. Фаоллаштириш мақсадида 
савол билан мурожаат қилади: 
Монополиянинг 
салбий 
оқибатлари нимадан иборат? 
Монопол хокимият шароитда 
нархлар қандай белгиланади? 
Монополияг 
қарши 
Ўзбекистонда қандай қонунлар қабул 
қилинган? 
Қуйидаги слайдларни намойиш 
этади ва уларнинг моҳиятини бирма-
бир тушунтиради: 
2.4. Монопол товар нархига 
солиқнинг таъсири
(5-слайд). 
2.5.Талабаларни 3 та гуруҳларга 
бўлади. 
Аниқ 
вазиятли 
топшириқларни беради. Уни бажариш 
йўл йўриқларини тушунтиради (3-
илова). 
Гуруҳлар 
ишини 
кузатади, 
йўналтиради, маслаҳатлар беради.
2.6.Тақдимот 
бошланишини 
Саволларга жавоб беради. 
Эшитадилар, 
зарур 
маълумотларни ёзиб борадилар. 
Қизиқтирган масалалар юзасидан 
саволлар берадилар. 
Мулоҳаза 
қилади, 
фикр 
алмашади ва саволларга жавоб 
беради. 
Эшитадилар 
ва 
зурур 
маълумотни ёзиб оладилар. 
Эшитадилар, ёзиб борадилар. 
Гуруҳда фаолиятни ташкил 
қилади. Ўзаро фикр алмашади, 
вазиятдан чиқиб кетиш йўлларини 
излайди. 
Жавобларини 
формат 
қоғозига ёзади (15 дақ.).
Ҳар бир гуруҳдан биттадан 
иштирокчи чиқиб ишларини тақдим 
қиладилар. Берилган саволларга 
жавоб 
бериб, 
ўз 
ишларини 
асослайди

---

295 
эълон қилади. Тақдимот учун ҳар бир 
гуруҳга 5 дақиқа, муҳокамага 5 дақиқа 
ажратилишини айтади. 
III. 
Якуний 
босқич 
(5 
дақиқа) 
3.1.Мавзунинг дастлабки учта 
саволини умумлаштиради ва якун 
ясайди. 
3.2. Гуруҳлар ишини фаоллик 
даражасини 
қайд 
қилиб, 
иш 
натижаларини баҳолайди. Баҳоларни 
эълон қилади. 
3.3. Мустақил ишлашлари учун 
вазифа беради: назорат саволларига 
оғзаки жавоб беришларини сўрайди 
(4-илова).
Вазифани ёзиб олади.