Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги олий таълимнинг

1.6. Курснинг мазмуни ва вазифалари 
Бошқарув курсининг мазмунини иқтисодиётни бошқаришнинг, 
бошқариш тизимлари ва уни тузишнинг ташкилий шакллари, 
иқтисодий механизми ва бошқарув услублари, бошқарув техника ва 
технологиясининг назарий ва услубий асосларини ўрганиш ташкил 
этади. Бошқарув, бошқарув фаолиятининг умумий қонуниятлари ва 
тамойиллари, бошқарув тизимига таъсир усулларини шакллантиради, 
бошқарув аппаратининг аниқ вазиятлардаги ҳаракатлари ва ўзини 
тутиш ҳолларини умумлаштиради. Иқтисодиётни бошқаришнинг 
назарий ва амалий томонларини ўрганади. Бошқарув назарияси 
бошқарув 
фаолиятининг 
қирраларини 
бутун 
бир 
мажмуа 
кўринишида, назарий таҳлил ва мантиқий услуб асосида 
бошқаришнинг асосий қонуниятлари ва усулларини ажратиб 
ўрганади. 
Бошқарувнинг амалий томонлари қуйидаги аниқ вазифаларни 
ҳал этишга: иқтисодиётни бозор муносабатларига ўтишига, фойда 
олишга, ишлаб чиқариш самарадорлигини ошириш, аҳоли ижтимоий 
ҳимоясини кучайтиришга, кишилар маънавий даражаларини ўстириш 
ва бошқаларга қаратилгандир. 
Унинг назарий томонларининг асосий вазифалари қуйидагилар: 

бошқарувнинг назарий асосларини ўрганиш;

бозор 
иқтисодиёти 
шароитида 
бошқарувнинг 
асосий 
усулларини ўрганиш ва амалиётга тадбиқ қилиш; 

бошқарув фаолияти соҳасида касбий маҳорат билимларини 
эгаллаш;

бошқарув тамойилларини, функциялари ҳақида тушунча 
бериш;

бошқарув 
жараёнида 
коммуникациялар 
ва 
улардан 
фойдаланиш кўникмаларини ҳосил қилиш;

раҳбарлик фаолияти бўйича касбий маҳорат услуб ва 
маданияти ҳақида билим бериш;

Ўзбекистон республикаси иқтисодиётида бошқарув тизимини 
ўрганиш ва тахлил қилиш;

хорижий тажрибаларни ўрганиш, уларни таққослаш асосида 
ўқитиш, ўргатиш ва б. 
Бошқариш 
назарияси 
фани 
ўзининг 
мақсад, 
вазифа, 
функцияларидан келиб чиқиб, бошқа умумиқтисодий, гуманитар, 

---

22 
табиий, математик фанлар билан узвий боғлиқликда ривожланади. 
Фанни услубий асосини иқтисодий назария, менежмент, бозор 
назарияси фанлари белгилайди. Бундан ташқари, социология, 
психология, 
персонални 
бошқариш, 
эконометрика, 
тармоқ 
иқтисодиёти каби фанлар билан алоқадордир. Чунки бошқарув асосан 
кишиларни, жамиятни бошқариш бўлганлиги учун, меҳнатни ташкил 
этиш, ишчи ўринларини, шарт-шароитларини яратиш, белгиланган 
вазифалар бажарилиши юзасидан назорат қилиш, фаолият 
натижаларини баҳолашда самарадорлик кўрсаткичларини қўллаш, 
қолаверса, бошқарувда раҳбар психологияси, маданияти ўзига хос 
услубига эга бўлишлигини тақозо этиш ва уларни ўрганиш бошқариш 
назарияси 
фанини 
юқоридаги 
кўрсатилган 
фанлар 
билан 
боғлиқликда, биргаликда ривожланишига асос бўлади.
Хулоса 
Бошқарув инсонларни онгли меҳнатга, тадбиркорликка 
қизиқтириш, ишга маъсулиятлилигини назорат қилиш, уларни билим 
ва кўникмаларини фаолиятга ижобий таъсир кўрсатишини 
таъминлаш рағбатлантиришни ташкил этишдир. Бу фанни предмети 
ҳам хўжалик юритишнинг барча бўғинларида бошқаришни ташкил 
этиш шакллари, услубларини ифодаловчи назарий ва амалий 
тамойиллари мажмуидан иборат. Бошқарувни усулларини пухта 
эгаллаган, қўллай биладиган раҳбар шу фаолиятни самарали 
бошқаришда 
нафақат ишлаб чиқаришда 
қолаверса, бутун 
иқтисодиётни ривожланишида катта таъсир кўрсатади. Бугунги 
куннинг энг муҳим вазифаси деб таъкидлайди Президентимиз Ислом 
Каримов “ҳаётимизнинг барча соҳаларида, айниқса, бошқарувда, 
республика миқёсида, вилоят, туман, қишлоқ ва маҳаллаларни 
бошқаришда, 
тармоқ 
бўғинларини 
идора 
этишда 
янгича 
фикрлайдиган, қийин дамларда маъсулиятни ўз зиммасига оладиган, 
ҳаёт билан ҳамқадам юришга қодир, иймони пок, билимдон, 
ишбилармон одамларни топиш, уларга ишонч билдиришдан иборат”.