Ўзбекистон республикaси олий вa ўртa мaхсус тaълим вaзирлиги низомий номидaги

Adabiyotlar: 
1.
I.T.Nurmatova. Bolalarning musiqiy ta’limi. T.:Tafakkur.2021. 
2.
Yusupova N.Musiqa savodi metodikasi va ritmikaT.: Musiqa. 2010. 
3.
Гогоберидзе А. Г. Теория и методика музыкалного воспитания детей 
дошколного возраста: Учебное пособие / А. Г. Гогоберидзе,2005.
4.
Радынова О.П.. Практикум по методике музыкального воспитания 
дошкольников: учебное пособие / О. П. Радынова, И. В. Груздова, Л. Н. 
Комиссарова,1999.
5.
Муллабаева, И.В. Планирование индивидуальной работы музыкального 
руководителя.//Справочник музыкального руководителя - 2012. 
MAKTABGACHA TALIM TASHKILOTLARIDA TEATR 
FAOLIYATINI RIVOJLANTIRISH ORQALI 
BOLALARDA IJODIY FAOLLIKNI TARBIYALASH 
 
I.T.Nurmatova
Maktabgacha ta’lim metodikasi kafedrasi o‘qituvchisi 
Ahrorova Sevinch Jasur qizi, Maratova Dono Ilhom qizi 
Maktabgacha ta’lim yo'nalishi talabalari 
 
Maktabgacha talim tashkilotlarida teatr faoliyatini rivojlantirish va bolalarda 
emotsional hissiy tajribani to‘plash uzoq muddatli jarayondir. Maktabgacha yoshdagi 
bolaning ijodiy faolligini rivojlantirishning eng samarali usullarini tanlash uchun 
dastlab, bolalarning hissiy holatining darajasi aniqlanadi, shuningdek, muammo 
bo‘yicha uslubiy adabiyotlarni o‘rganiladi, kerakli didaktik material tayyorlanadi. 
Rivojlanayotgan muhitni tashkil etishda asosiy markazlardan biri teatr faoliyati 
markazidir. Buning uchun guruhda "teatr burchagi" tashkil etiladi, teatr turlari uchun 
eskizlar tayyorlanadi: stol, barmoq, qo‘g‘irchoq teatri va boshqalar. Teatrlashgan sahna 
o‘yinlari bolalarda ijodiy qobiliyatlarini rivojlantiradi, ularning hulqini 
korreksiyalaydi, emotsional namoyon bo‘lishiga ko‘maklashadi, bolalarning nutqi, 
notiqlik qobiliyatlarini rivojlantiradi, o‘ziga ishonchini oshiradi, omma oldida chiqish 
ko‘nikmalarini egallashida yordam beradi, bolalarning diqqatini faollashtiradi. Teatr 
faoliyati bevosita talim faoliyatining deyarli barcha turlariga, mustaqil faoliyatga, 

---

145 
bolalar va kattalarning bo‘sh vaqtlaridagi faoliyatiga, bayramlar va o‘yin-kulgilar, 
ko‘ngil ocharlar ssenariy asosida tashkil etiladi. Teatr sahnalashtirish o‘yinlarini 
samaradorligiga erishish uchun quyidagi ish shakllari qo‘llaniladi: 
• Teatr sahnalashtirish ijodiy faolikni tashkil etuvchi muhit yaratish; 
• Teatrlashtirilgan faoliyati, bayramlar va ko‘ngilochar tadbirlarda kattalar va 
bolalarning birgalikdagi ishtirokini ta’minlash ; 
• Mustaqil musiqiy faoliyatlarda va kundalik hayotda teatrlashtirilgan o‘yinlarni 
o‘tkazish;
• Ijodiy faollikni yaratuvchi muhitni tashkil qilish uchun kostyumlar, atributlar 
va teatr uchun bezaklarni birgalikda ishlab tayyorlash; 
• Ota-onalar bilan maktabgacha ta’lim muassasalaridan tashqarida teatrlarga 
tashrif buyurish; 
Teatr sahnalashtirish faoliyatida bolalarda ijodiy faollikni shakllantirish uchun 
tarbiyachi zarur bilim, ko‘nikma va malakalarni egallashi lozim: ifodali o‘qish yoki
aytib berish, kutilmagan har qanday o‘zgarishlarga tayyor turish, yani aktyorlik 
asoslarini egallashi kerak. Shuningdek, tarbiyachi teatr sahnalashtirish faoliyatida 
quyidagi ishlarni amalga oshiradi:
• Bolaga umumiy madaniyat asoslarini o‘rgatish; 
• Bolalarni teatr sanati bilan tanishtirish; 
• Bolalarning ijodiy faolligi va o‘yin ko‘nikmalarini rivojlantirish. 
Tarbiyachi teatr sahnalashtirish uchun tanlangan mavzu bo‘yicha bolalar bilan 
suhbat qurishi; spektakl qahramonlarining so‘zlarini birgalikda yod olishi, ertak 
qahramonlari obrazini shakllantirishi uchun bolalarda fikrlashni, fantaziyani, 
tasavvurni rivojlantirishi kerak: 

nutq madaniyati va texnikasi. 

ertaklar uchun eskizlar tayyorlashga o‘rgatish, xayoliy narsalar bilan harakat 
qilish ko‘nikmalarini rivojlantirish, turli xil hissiy holatlarni (qayg‘uli, quvonchli, 
g‘azablangan va boshqalar) ifodalovchi qobiliyatlarni rivojlantirish. 

estetik qobiliyatlarni rivojlantirish, har bir bola qalbida go‘zallik tuyg‘usini 
uyg‘otish va sanatga mehr uyg‘otish; 

---

146 

his-tuyg‘ular, empatiya sohasini rivojlantirish; 

bolalarni teatr faoliyati orqali ma’naviy boyitishga bo‘lgan ehtiyojni 
shakllantirish, bu faoliyatda: teatrlashtirilgan o‘yinlar, musiqiy tomoshalar va 
ertaklar, qo‘g‘irchoq teatri tomoshalaridan foydalanish; 
Teatr sahnalashtirish faoliyatini rivojlantirish orqali maktabgacha yoshdagi 
bolalarning ijodiy faolligi shakllantirish juda muhim, chunki faol, har qanday sohada 
ijodiy faollikga tayyor shaxsni shakllantirish jamiyatimizning asosiy talabidir.