Ўзбекистон республикaси олий вa ўртa мaхсус тaълим вaзирлиги низомий номидaги

Ikkinchidan
, 
ertakka kiritilgan she’rlarni ifodalilikka rioya qilib aytish, ularni kuylash bolalarning 
tovushlar talaffuzini egallashlari, musiqiy bilimlarini rivojlantirishlari oson kechadi. 
Uchinchidan, sahnalashtirishda biz asosiy maqsadga: muloqot qilish qobiliyatini 
rivojlantirish va ovoz berish, tegishli ohangni tanlash orqali ifodali nutqqa erishamiz. 
Bolalarning sо‘z boyligani oshirish maqsad qilib olinar ekan, albatta, ertaklar 
tasvirlangan rasmlar asosida suhbatlar uyushtiriladi. Rasm asosida suhbatda e’tibordan 
chetda qolgan joylarga turli yо‘naltiruvchi savollar orqali bolalar diqqatini qaratmoq 
lozim. Masalan, «Sholg‘om» ertagi asosida bolalarga quyidagi savollarni berish 
tavsiya etiladi: Sholg‘omni birinchi bо‘lib kim tortdi? Chol kimni chaqirdi? Kampir 
kimning orqasidan turdi? Kampir kimni chaqirdi? Kampirning oldida kim turibdi? 
Kampirning orqasida kim turibdi? Ertakda yana nimalar sodir bо‘ldi? Hammalari 
birgalikda sholg‘omni tortib ololdilarmi? Bu ertakda kimning bо‘yi eng baland? 
Kimning bо‘yi eng past? va hokazo (1-ilova). Bundan tashqari, ertaklarning 
mazmunini hikoya qilishga о‘rgatish, shu jarayonda bolalarning sо‘z boyligini oshirish 
ishini tasviriy faoliyat hamda loy ishi bilan uzviylikda amalga oshirish maqsadga 
muvofiqdir. Masalan, loy ishida ayiq, ilon, toshbaqa, quyon, uycha kabi ertak 
personajlarini yasash orqali bolalarda sezish va idrok qilish tajribasi, tasavvur, xotira, 
diqqat rivojlanadi, aqliy qobiliyati yanada kamol topadi. Shuningdek, kichkintoyning 
nutqiy faolligi ortib, nutqni tо‘g‘ri tushunish malakasi mustahkamlanadi.
Xulosa о‘rnida shuni ta’kidlash joizki, ertak yuzasidan olib boriladigan ishlarni 
ilg‘or pedagogik texnologiya asosida tashkil etish orqali tarbiyachi samarali ravishda 

---

134 
bolalarning sо‘z boyligini oshirish, nutqini о‘stirish, tafakkurini rivojlantirishga 
erishadi. 
Adabiyotlar: 
1.
O.Xasanboyeva “Barkamol avlod ma’naviyati” T-2010 yil 
2.
M.Jumaboyev “О‘zbek bolalar adabiyoti” T-2009 yil 
3.
A.Suyumov “Bolalar adabiyoti” T-2006 yil