Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги низомий номидаги тошкент давлат

танқидий фикрлаш бу 
– ўқувчиларнинг мантиқ ва шахсий-
психологик ёндошув асосиида ахборотларни таҳлил қила билиш қобилияти 
бўлиб, у олинган натижаларни ҳам стандарт, ҳам ностандарт вазиятларда 
қўллаш имкониятини беради. Бу жараёнга янги ғояларга нисбатан очиқлик, 
уларни қабул қилишга нисбатан мойиллик каби жиҳатлар хосдир. 
Умуман, танқидий фикрлашни шакллантириш учун таълим жараёнида 
қуйидаги шартларга амал қилиш талаб этилади: 
танқидий фикр тажрибасини орттиришга вақт ва имконият бериш; 
ўқувчиларга фикрлаш имкониятини бериш; 
турли ғоя ва фикрларни қабул қилиш; 
ўқув жараёнида ўқувчиларнинг қатнашишларига имкон бериш; 
ўқувчиларнинг устидан ҳеч ким кулмаслигига ишонтириш; 
ҳар бир ўқувчини у танқидий мулоҳаза юритишга қодир эканлигига 
ишонтириш; 
танқидий фикр пайдо бўлишини қадрлаш
.
[2]
Психология курсидан маълумки, ҳар бир шахс ўз ғоялари, фикрлари ва 
эътиқодларини мустақил равишда шакллантиради. Бунда у, шахсий фикрини 
шакллантиришга мустақил изланиш ва ўрганганларини чуқур таҳлил этиш 
орқали эришиши самарали ҳисобланади. Бунда шуни алоҳида таъкидлаш 
жоизки, 
танқидий фикрлаш
бирор ғайритабиий ёки ноёб мазмунга эга 
бўлиши шарт эмас. Чунки, бунда у бошқалар ғоялари ва қарашларини 
ўзимизникидек 
қабул 
қилишга 
ҳақлидир. 
Демак, 
танқидий 
фикрлаш – мустақил фикрлаш экан. 
Маълумки, шахс томонидан эгалланган билимлар уларда танқидий 
фикрлашлари учун зарур бўлган мотивацияни шакллантиради ва танқидий 
фикрлашларини шаклланиши ҳамда ривожланишига асос бўлиб хизмат 
қилади. Натижада, 
танқидий фикрлаш 
орқали: 

---

Аниқ фанларни ўқитишни модернизациялаш: инновацион таълимнинг янги моделлари ва амалиёти, 2020 йил 17 апрель 
168 
ўрганилган билим ва маълумотларни ўзлаштириш ҳамда идрок қилиш 
жараёнига нисбатан ўзига хос индивидуал ёндашув шаклланади; 
узлуксиз равишда билимлар англанган ҳолда эгалланади ва уларни 
ўзлаштириш самарадорлиги ва сифати ортади
.
[1]
Юқоридагилардан кўринадики,