Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги низомий номидаги тошкент давлат

Сюжетли - ролли ўиин ўз хусусиятига кўра акс эт-
тирувчи фаолиятдир. Теварак-атрофдаги каттачар ва 
тенгдошларининг ҳаёти ва фаолияти бу ўйин мазмуни 
учун манба бўлиб хизмат қилади. Ўйиннинг сюжети -
ўз ҳаракати, муносабатлари билан боғланган воқеа, 
ҳодисалар ва уларнинг ҳаракатлари хурсандчилик 
ҳиссини пайдо қилади, шунинг учун болани 
қизиктириб, унда яхши кайфият уйғотади, бола орга-
низмдаги фаолиятни яхшилайди. 
Ўйин боланинг акдий ривожланишида ҳам муҳим 
124 
аҳамият касб этади. Болалар ўйнашлари учун маълум 
воситалар ҳам керак. Масалан: болаларнинг ўз 
ҳаракатлари, ўйинчоқ ва бошқа материаллар. Болалар­
нинг кўп ҳаракатлари қуриш - ясаш билан боғлиқ 
бўлади. Улар соатлаб паровоз, пароход, электравоз 
қурадилар, уларни аслига ўхшатишга уринадилар. Тар­
бия воситачарига ўйинчоқ ҳам киради. Ўйинчоқ бола 
ҳаракатини тўлдиради, ўйлаган образи ва фикрини 
амалга оширишга ёрдам беради. Масалан: қўлига 
қўғирчоқни кўтариб олган кизалоқ ўзини онадек сезади 
ва ҳақиқий оналар бажарадиган ишни бажаради, уни 
овқатлантиради, кийинтиради, ухлатади ва ҳ.к. 
Болачар ўйин жараёнида баъзи бир нарсаларни 
хоҳдаган нарсачарининг номи билан атаб, худди ўша 
нарсаларини фараз қилиб жуда яхши ўйнайдилар. Ма­
салан, қумни, «шакар», ўриндиқни «машина» деб аташи 
мумкин. 
Шундай қилиб, ўйин ижтимоий фаолият сифатида 
жамиятда муайян вазифаларни баджаради. Бола шахси­
ни ривожчанишига катта ҳисса қўшади. 
НАЗОРАТ САВОЛЛАРИ 
1. Ўйиннинг мактабгача ёшдаги бола ҳаётидаги ўрни 
ва аҳамияти нимада? 
2. Ўйинлар қайси жиҳатларига кўра гурухданади? 
Ҳар бир гуруҳ ўйинларига таъриф беринг. 
125 

---

XXIII боб.
 МАКТАБГАЧА ТАРБИЯ ЁШИДАГИ 
БОЛАЛАР БИЛАН ҚУРИЛИШ,