Ўзбекистон республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги Мирзо Улуғбек номидаги Самарқанд Давлат архитектура-қурилиш институти «Қурилиш материаллари, буюмлари ва конструкцияларини ишлаб чиқариш»

3-расм. 2109 ТБ асбобининг умумий кўриниши. 1- СТОП– тўхтатиш тугмаси; 2- ПУСК– ишга тушириш тугмаси; 3-маховик; 4- БОЛЬШЕ– катта кўрсаткичи; 5-индикатор; 6- Меньше– кичик кўрсаткичи; 7-лампали сигнал белгиси; 8-сигналли тармоқ лампаси; 9; 11-иш режимини ўзгартириш; 10-тармоқни ўчиргич; 12- выдержка– сақлаш белгиси сигнал лампаси; 13-вақт релеси; 14-бошқариш пулти; 15-таянч
Ишларнинг бажариш тартиби:
1. Дастлабки ўз ҳолатдаги намуналарнинг пулат шарча ёрдамида қаттиқлиги 2109-ТБ русумдаги асбобда аниқлансин;
2. Термик ишлов бериладиган намуна пўлатлар учун, темир-углеродли ҳолатлари диаграммасидан фойдаланиб, тоблаш ҳароратлари танлансин;
3. Намуналарнинг қиздириладигари тандир-ўчоққа жойлаштириб тегишли вақтгача сақлаб туриш;
4.Намуналарнинг тандир-ўчоқдан чиқариб совутиш. Намуналарнинг вертикал ҳолатда тутган ҳолда идишдаги сувда тушириш керак ва совутишни секинлаштирадиган (ҳосил бўладиган ) буғли халтачани бузиш уcун идишдаги сувда уни яхшилаб айлантириш лозим;
5.Углеродсизлантирилган қатлам ва конусни ҳамда намунанинг айланасимон шаклидаги ён кесимини куйиндиларини юқотиш учун қириб тозалансин, Таққослаш учун ўзгариш натижаларини Бринелли қаттиқлиги ҲБга келтирилсин ва жадвалга киритилсин;
6. Берилган маълум ҳароратда намуналарни тоблаб ҳавода совутиб бўшаштирилсин;
7. Намунанинг бўшатишдан кейин унинг ён кесимини тозалаб қаттиқлиги аниқлансин;
8. Евтектоиддан олдинги ва евтектоиддан кейинги пўлатларнинг тоблашдан ва бўшатишдан кейинги механик хоссаларини таққослаб хулоса чиқарилсин.


Натижаларми жадвалга киритиш ва хулоса чиқариш:
1. Пўлатнинг дастлабки холатини тавсифлаш;
2. Пўлат намуналарнинг тоблаш ҳароратларини кўрсатилиши билан уларнинг қайси ҳолатдаги углеродли пулат диаграммаларини қисмига киритишни белгилаш;
3. Пўлат намуналарнинг тоблашдан кейинги механик хоссаларини боғланиш фарқлари;
4. Ҳар бир босқичдаги қаттиқликни аниқлаш ва олиб борилган ишлар тўгрисида қисқача ёзма маълумот ёзиш;
5. Тадқиқотлашда асосий олинган натижаларини амалда фойдаланишга тавсия этиш тўгрисида қисқача маълумот бериш;
6. Бажарилган ишлар асосида 1-чи жадвални тўлдириш ва тегишли хулоса чиқариб лаборатория ишларни ёзма равишда топшириш.
1-жадвал

Металлар­нинг номланиши	Қат- тиқ- лиги, HB	Тоблаш				Бўшатиш
		Ҳароратлари, ^оC	Қиздириш вақти, мин	Совутиш муҳити	Қаттиқлиги, НВ	Ҳароратлари, ^оC	Қиздириш вақти, мин	Совутиш муҳити	Қаттиқлиги, HB