Ўзбекистон республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги Мирзо Улуғбек номидаги Самарқанд Давлат архитектура-қурилиш институти «Қурилиш материаллари, буюмлари ва конструкцияларини ишлаб чиқариш»

2-расм. Вика асбоби:
1- пестик, 2- темир стержен, 3- кўрсаткич,
4- асбоб шкаласи, 5- штатив, 6- игна ҳалқа,
8- пластинка



Гипс хамирининг нормал қуйиқлигини ҳосил қилувчи сув идишга солинади ва унга 200 г. гипс солиб 30 сек. ичида яхшилаб аралаштирилади.
Сўнгра олдиндан тозаланган ва ёғланган ҳалқага солинади (ҳалқа эбонитдан ёки латундан ясалган бўлиб, баландлиги 405 мм юқори диаметри 655 мм пастки диаметри эса 755 мм га тенг).
Гипс хамири орасига кириб қолган хавони чиқариш мақсадида ҳалқани пластинка билан 4-5 марта 8-10 мм баландликка кўтариб туриш керак. Ортиқча хамир пичоқ билан қирилади ва юзаси текисланади. Ҳалқа игна остита қўйилади ва игна учи хамир юзасига теккизиб стержен маҳкамлаб қўйилади, сўнгра игна ҳалқага солингак гипс хамирига эркин туширилади. Игнани хамирга тушириш ҳар 30 сек.да такрорлаб турилади. ҳар бир игна тушириб олингандан кейин игнани ҳўл латта билан артиб туриш ва игна бир жойга тушмаслиги учун ҳалқани пластинка билан жойидан ўзгартириб туриш керак. Бунда иккита ҳолатни белгилаш керак: биринчиси, игна гипс хамирининг тагигача 1 мм етмасдан қолиши ва иккинчиси, игна гипс хамирига 1 мм дан ортиқ ботмай қолиши.
Шу ҳолатларга кўра гипс хамири қотиш даврининг бошланиши ва охири аниқланади. Сувга гипс солиб аралаштирилган вақтдан то игнани хамир охиригача 1 мм етмасдан қолишгача бўлган давр қотишни бошланиши, игнани хамир ичига 1 мм дан ортиқ ботмай қолишигача бўлган давр эса қотишни охири дейилади.
Норнал қуюқликдаги гипс хамирининг қотиш муддатига кўра гипс боғловчилар қуйидаги турларга бўлинади:

№	Гипс боғловчи турлари	Индекси	Қотиш муддати, минутларда
			бошланиши	тугаши
1	Тез қотувчан	А	2	15
2	Нормал қотувчан	Б	6	30
3	Секин қотувчан	В	20	чекланмаган

Гипсни қотиш муддатини аниқлашдан олинган натижалар қуйидаги тартибда ёзиб борилади:

Олинган гипс массаси, г.
Олинган сув массаси, %
Вика асбобида олинган натижалар
Игнани ташлаш вақти, мин., сек.
Игна кўрсатгичи, мм
Қотиш бошланиши, мин., сек., кейин
Қотиш охири, мин., сек. кейин

Хулоса: қотиш муддатига кўра гипс …………. қотувчан (индекси).