Ўзбекистон республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги Мирзо Улуғбек номидаги Самарқанд Давлат архитектура-қурилиш институти «Қурилиш материаллари, буюмлари ва конструкцияларини ишлаб чиқариш»

3. Ғовакликни аниқлаш

Ғоваклик материал ҳажмининг ҳаво бўшлиқлари билан тўлганлик даражасини белгилайди.

Ғовакли қурилиш материалларининг сифатини аниқлашда муҳим аҳамиятга эга. Ғоваклик орқали материалларнинг мустаҳкамлигини, сув шимувчанлигини, сув ўтказувчанлигини, иссиқлик ўтказувчанлигини, товуш ўтказувчанлигини, кислотага чидамлигини ва бошқа хоссаларини аниқлаш мумкин.
Ғоваклик қуйидаги формула билан аниқланади:

бу ерда _h.z. – материалнинг ҳақиқий зичлиги, г/см³.
_o'.z. – материалнинг ўртача зичлиги, г/см³.
Баъзи қурилиш материалларининг ғоваклиги қуйида келтирилган: (процент ҳисобида).
пўлат, шиша - 0
гранит - 02
оҳактош - 1135
ғишт - 2535
оғир бетон - 415
газбетон - 7785
ғоваклипластмасса - 9095
Агарда материалдаги ғовакларнинг ўлчами миллиметр­нинг юздан биридан (0,01 мм) ошмаса бундай материаллар майда ғовакли деб аталади.
Материалнинг ўлчами 0,1 мм дан 1-2 мм гача бўлса, бундай материаллар йирик ғовакли материаллар дейилади.
Ҳақиқий ва ўртача зичликлар асосида ҳисоблаб топил­ган ғоваклик натижалари 5-жадвалга ёзилади.
5-жадвал.
Материаллар ғоваклигини аниқлаш.

Тартиб №	Ўртача зичлик, г/см^3	Ҳақиқий зичлик г/см^3	Ғоваклик, %
1 2 3 4