Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта-махсус таълим вазирлиги мирзо улуғбек номидаги

Қурол савдоси. Трансмиллий жиноий тўдалар томонидан амалга оширилаётган энг сердаромад соҳалардан яна бири яширинча қурол савдоси ҳисобланади. Бу "бизнес" ҳам минтақавий можаролар ва маҳаллий урушларнинг тўс-тўполонидан фойдаланиб қолувчиларга катта даромад келтирмоқда. Бундай корчалонлар учун қуролли қарама-қаршиликни давом эттириш ва кескинликни сақлаб туриш қурол-яроғларнинг яширин бозорини кенгайтириш учун энг яхши шарт-шароит эканлиги ҳаммага маълум.
Яширинча қурол сотиш халқаро терроризм деб аталмиш жиноий ҳодиса билан бирга юради, баъзан эса уни келтириб ҳам чиқаради. Ўзгалар қонини тўкиш ҳисобига мўмай даромад олишни истовчилар анчагина топилади. Бу тоифага кирувчи "бизнесчилар" учун қон ва нопок сиёсат қоришган пул дунёнинг турли бурчакларида халқаро қотилларни ёллаш ва синаб кўриш мумкин бўладиган можароларни рағбатлантириш борасида энг қулай восита эканлигини гапирмаса ҳам бўлади.
Молия манбаларини легаллаштириш (отмывание денег). Агар жиноятнинг бу турини ўзбек тилига соф таржимаси “пул манбаларини ювиш” маъносини беради. Лекин жиноятнинг бу тури ўз моҳиятидан келиб чиққан ҳолда ҳуқуқий адабиётларда молия манбаларини легаллаштириш тариқасида ишлатилади. Жиноятнинг бу турига Ўзбекистон Республикасининг жиноят кодексида шундай таъриф берилган: “Жиноий фаолиятдан олинган даромадларни легаллаштириш, яъни мулк (пул маблағлари ёки бошқа мол-мулк) жиноий фаолият натижасида топилган бўлса, уни ўтказиш, мулкка айлантириш ёҳуд алмаштириш йўли билан унинг келиб чиқишига қонуний тус бериш, ҳудди шунингдек бундай пул маблағлари ёки бошқа мол-мулкнинг асл хусусиятини, манбаини, турган жойини, тасарруф этиш, кўчириш усулини, пул маблағларига ёки бошқа мол-мулкка бўлган ҳақиқий эгалик ҳуқуқларини ёки унинг кимга қарашлилигини яшириш ёҳуд сир сақлаш”⁶³. Кўриниб турибдики давлат, жамият мулки ноқонуний равишда муайян гуруҳ ёки шахс томонидан ўзлаштирилиб, мулкчиликнинг янги шаклига айлантирилиб унга қонунуий тус беришга ўтилади. Албатта, бу даромаднинг манбалари мавҳумлаштирилади. БМТ маълумотларига қараганда йилига 900 миллион доллардан- 3 миллиард долларгача бўлган маблағ легаллаштирилади. Бу жаҳонда яратилган ялпи ижтимоий маҳсулотнинг 2-5% ини ташкил этади⁶⁴.