Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги жиззах политехника институти н. Н. Алимов, Ж. Р. Турматов

2.7. Таълим олувчиларни гуруҳларга ажратиш
Гуруҳларда ишлашга тайёргарлик кўриш пайтида қуйидагиларни ўйлаб қўйиш зарур.
Биринчидан, гуруҳлар қандай тузилганда яхши натижа беради?

• 
  Белгилари бўйича:
  

Қай бири яхши:
- ихтиёрий ёки ноформал белгилари бўйича тузилган аралаш гуруҳли;
- ёки ўқув жараёнидаги ютуқлари даражаси бўйича тузилганими, яъни: бараварлаштириш, қўллаб-қувватлаш, ривожлантириш гуруҳлари:
- ёки психологик жиҳатдан бир-бирига тўғри келиш даражаси бўйича тузилганими;
- ёки бирон-бир бошқа белгилари бўйича тузилганими?

• 
  Сони бўйича:
  

- 2 дан то 5 кишигача - унча катта бўлмаган вазифаларни бажариш учун;
- 5 дан то 7 кишигача - мураккаб вазифалар учун.

• 
  Вақт бўйича:
  

Кичик гуруҳлар, белгиланган вазифани бажариш учун қанча вақт ажратилган бўлса, шунча вақт фаолият кўрсатади.
Албатта, агар муаммоли тадқиқот қилиш керак бўлган вазифа қўйилса уни бажариш учун бир нечта ўқув машғулоти керак бўлади. Демак, гуруҳлар ҳам бир нечта дарсларда фаолият кўрсатиб, вазифа бажарилгач, ҳисобот берадилар ва гуруҳлар сифатида фаолиятни тўхтатади.
Иккинчидан, таълим олувчиларни гуруҳларга ким ажратишини аниқлаб олинг.
Таълим олувчиларни гуруҳларга сиз ажратасиз. Лекин улар, бажариш учун турли вазифалар берилган пайида, ўз қизиқишларига қараб гуруҳларни танлаши ҳам мумкин.


Гуруҳларда ишлаш қоидалари қанақа?
Таълим олувчиларнинг гуруҳларда ишлашга ўрганиши ўта муҳимдир. Авваламбор:

• 
  Таълим олувчилар, гуруҳ аъзоларининг мажбуриятларини билишлари ва бажаришлари зарур:
  

- ҳар бир аъзо ўртоқлари фикрини эшитиши керак;
- ҳар бир аъзо ишда фаол қатнашиши ва ҳамкорликда ишлашдан бўйин тормаслиги керак;
- ҳар бир аъзо, зарурати бўлганда ёрдам сўраши керак;
- ҳар бир аъзо ундан ёрдам сўрашганда, бошқаларга ўз ёрдамини бериши керак;
- ҳар бир аъзо гуруҳ ишининг натижаларини баҳолашда иштирок этиши керак;
- ҳар бир аъзо ўзининг ролини яхши тушуниши ва бажариши керак.