|
МИНОРАЛИ КРАННИНГ ИШ ЖАРАЁНИНИ ҲИСОБЛАШ
Ишнинг мақсади: Минорали краннинг иш унумдорлигини ва 1 тонна юкни кўтариш таннарини ҳисоблаш.
Умумий маълумотлар
Минорали кранлар қурилищда ишлатиладиган юк кўтариш машиналари ичида кўп тарқалгани ҳисобланади. Кранлар қурилиш майдонидаги юкларни мантаж қиладиган жойга етказиб бериш ва юкларни тушириш ва ортиш ишларини бажаришга хизмат қилади.
Кранлар қўлланиши бўйича умумий саноат ва фуқаро қурилишида, жуда баланд бинолар қурилишида, махсус саноат бинолари қурилишида ишлатиладиган кранларга бўлинади.
Ўз навбатида саноат ва граждан қурилишида ишлатиладиган кўпгина минорали кранлар айланмайдиган минорали ва айланадиган бошли кранлар, айланадиган платформали кранлар ва айланмайдиган минорали кранлар бўлиши мумкин.
Замонавий минорали кранларнинг юк кўтариш қобилияти 750 кН (75 т), ёйининг узунлиги 60 м ва юкни кўтариш баландлиги 150 м гача бўлиши мумкин.
Ушбу ишда берилган маълумотлар асосида қуйидагиларни аниқлаш керак бўлади:
- краннинг тўлиқ иш даврининг вақти;
- краннинг иш унумдорлигини ва 1 т юкни кўтариш таннари.
Ишни бажариш тартиби
1. Берилган мантаж қилиш баландлиги h1, илгичлар узунлиги h3, мантаж қилинаётган буюм баландлиги h4 ва мантаж жойидан юкни кўтариб туруш жойигача бўлган баландлик h2 қийматлари бўйича кран илгичининг кўтарилиш баландлиги аниқланади (4-расм):
H = h1 + h2 + h3 + h4 м, (40)
бу ерда техника хавфсизлиги бўйича h2 = 1-2 м қабул қилинади.
Топилган H қийматга мос келувчи кран ёйи узунлиги юк кўтариш қобилияти аниқланади (2-жадвал).
2. Танланган краннинг юк кўтариш баландлиги бўйича 10-жадвалда келтирилган краннинг характеристикаларидан фойдаланиб, кран ёйининг узунлиги R ва шу узунликка мос келувчи краннинг юк кўтариши Q аниқланади.
3. Берилган қийматлар ва кран ёйининг узунлиги R бўйича кран иш зонаси масштабда чизиб олинади (5-расм).
Кран ҳаракатланиш йўлининг ўқидан биногача ва омборгача бўлган масофа k = 5 м қабул қилинади.
4-расм. Илгичнинг кўтарилиш баландлигини аниқловчи схема
5- расм. Кран иш зонасини аниқлаш схемаси
4. Чизмадан танспортер ёдамида краннинг бурилиш бурчаклари 1 ва 2 ўлчаб олинади ва краннинг ўртача бурилиш бурчаги аниқланади.
ўрт = 1 + 2 (41)
5. Кранинг ишлаш даври қўйидаги амалларни бажаришга кетган вақдан ташкил топган:
t1 – монтаж қилинадиган элементни илдириш (10-жадвал);
t2 – монтаж қилинадиган элементларни керакли масофага кўтариш;
t3 – кран ёйинин бураш;
t4 – краннинг рельсли йўлда ҳаракатланиши;
t5 – юкни монтаж қиладиган баландликка тушириш;
t6 – монтаж қилинадиган элементни ўрнатгунча ушлаб туриш;
t7 – илгичларни элементдан ечиш;
t8 – илгични юк ушлаб турувчи мосламалар билан биргаликда монтаж жойидан кўтариш;
t9 – ёйни орқага қайтариш;
t10 – краннинг орқага қайтиши;
t11 – илгични юк ушлаб тургич мосламалар билан биргаликда тушириш.
Амалларни бажаришга кетган вақт қуйидагича аниқланади:
t2 = , сек, (42)
бу ерда Vкўтариш – юкни кўтариш тезлиги, м/с (11-жадвал)
t3 = , сек, (43)
бу ерда – краннинг бурилиш бурчак тезлиги, рад/сек, 11-жадвалдан кран 1 миниутдаги бурилишлар сони орқали топилади
, рад/сек; (44)
t4 = , сек, (45)
бу ерда Lкр – кран ҳаракат йўлининг ўртача узунлиги, м; график усулда 5-расмдан топилади.
Vҳаракат – краннинг ҳаракатланиш тезлиги, м/с, (11-жадвал);
t5 = , сек, (46)
Vтушириш – юкни тушириш тезлиги, м/с (11-жадвал)
t8 = , сек, (47)
Vтушириш – юкни кўтриш тезлиги, м/с (11-жадвал)
Қолган амалларга кетган вақт:
t9 = t3; t10 = t4; t11 = , сек. (48)
Юқорида санаб ўтилган амаллар кетма-кет бажарилган вақда краннинг иш даври қуйидагича аниқланади
tд = , сек, (49)
Одатда айрим қуйидаги амаллар кўшиб бажарилади, масалан t2, t3, t4 ва t9, t10, t11. Шунинг учун tд ни аниқлаш вақтида бу икки қўшиб бажарилган икки группадан энг каттаси олинади.
tд = t1 + t2(3,4) + t5 + t6 + t7 + t8 + t9(10,11), сек. (50)
7. Краннинг иш унумдорлигини ҳисоблаймиз
П = QnkюкTkф, т/смена. (51)
Q - краннинг маълум ёй узунлигидаги юк кўтариш қобилияти, т
n - бир соатда кран иш даврининг сони;
kюк - юк кўтариш бўйича кранни ишлатиш коэффициенти,
, (52)
G – юк оғирлиги, т;
T = 8,2 соат, смена давомли вақти;
kф - смена давомида крандан фойдаланиш коэффициенти,
kф = 0,80-0,85 деб қабул қилиш мумкин.
Бир соатда кран иш даврининг сони;
(53)
бу ерда tд – давр вақти, юқорида (49) формула асосида топилади
8. 1 т юкни кўтариш таннархи қуйидагича ҳисобланади
(54)
См-с – кран машина смена таннархи (11-жадвал).
Ишни бажариш учун керакли маълумотлар 10-жадвал
№ вариант
|
Кран тури
|
Монтаж қилинаётган элемент
|
Илгичлар узунлиги h3
|
Амалларни бажариш вақти, мин.
|
Схемадаги ўлчамлар
|
Монтаж баландлиги, h1, м
|
оғирлиги G, т
|
баландлиги, h4
|
Илдириш вақти, t1
|
монтаж вақтида ушлаб туриш, t6
|
Илгичдан бўшатиш, t7
|
а
|
b
|
c
|
d
|
e
|
1
|
КБ-100
|
3,0
|
1,0
|
3,0
|
1,0
|
6,5
|
0,5
|
12
|
40
|
8
|
30
|
10
|
20
|
2
|
КБ-100
|
2,5
|
1,5
|
3,5
|
1,5
|
7,0
|
0,5
|
13
|
45
|
6
|
30
|
8
|
18
|
3
|
КБ-100
|
2,0
|
0,8
|
2,0
|
1,2
|
7,5
|
0,5
|
14
|
40
|
7
|
24
|
9
|
17
|
4
|
КБ-160
|
4,0
|
1,2
|
2,5
|
1,3
|
6,0
|
0,5
|
16
|
32
|
8
|
30
|
10
|
30
|
5
|
КБ-160
|
4,5
|
1,3
|
3,0
|
1,4
|
6,5
|
0,5
|
18
|
36
|
10
|
26
|
8
|
25
|
6
|
КБ-160
|
3,5
|
1,5
|
2,8
|
1,0
|
7,0
|
0,5
|
20
|
40
|
10
|
20
|
10
|
25
|
7
|
КБ-160
|
3,0
|
1,0
|
2,9
|
1,5
|
7,5
|
0,5
|
14
|
36
|
8
|
20
|
8
|
24
|
8
|
МСК5-20
|
2,5
|
1,5
|
3,0
|
1,2
|
6,0
|
0,5
|
13
|
30
|
10
|
24
|
10
|
20
|
9
|
МСК5-20
|
2,0
|
0,8
|
3,5
|
1,3
|
6,5
|
0,5
|
10
|
24
|
4
|
18
|
6
|
22
|
10
|
МСК5-20
|
2,7
|
1,2
|
2,0
|
1,1
|
6,8
|
0,5
|
12
|
40
|
8
|
20
|
8
|
18
|
11
|
МСК5-20
|
2,2
|
1,0
|
2,5
|
1,4
|
6,2
|
0,5
|
11
|
26
|
7
|
22
|
9
|
19
|
12
|
МСК5-20
|
2,5
|
1,3
|
2,8
|
1,0
|
7,0
|
0,5
|
15
|
30
|
8
|
20
|
4
|
21
|
13
|
КБ-100
|
2,3
|
1,2
|
2,5
|
1,5
|
5,0
|
0,5
|
11
|
36
|
6
|
20
|
5
|
19
|
14
|
КБ-100
|
2,4
|
1,3
|
3,0
|
2,0
|
5,5
|
0,5
|
12
|
32
|
8
|
18
|
6
|
15
|
15
|
КБ-100
|
2,7
|
1,1
|
2,7
|
1,8
|
5,7
|
0,5
|
13
|
30
|
10
|
16
|
8
|
21
|
Минорали кранларнинг техник характеристикаси 11-жадвал
Кран
|
Юк кўтариши, Q, т
|
Кўтариш баландлиги, м
|
Ёй узунлиги, R, м
|
Юкни кўтариш ва тушириш тезлиги, Vкўтар=Vтуш, м/мин
|
Ёйининг буралиш тезлиги, n, ойл./мин
|
Крнаннинг юриш тезлиги, Vхаракат, м/мин
|
Машина-смена таннархи, Cм-с, минг сўм
|
КБ-100
|
5
2,5
|
33
21
|
10
20
|
20
|
0,7
|
31
|
16,5
|
КБ160
|
8
5
|
60
46
|
13
25
|
22
|
0,6
|
18
|
18,0
|
МСК-5-20
|
10
5
|
38
26
|
10
20
|
30
|
0,7
|
25
|
17,0
|
Do'stlaringiz bilan baham: |
