Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги иқтисодий ва

Доимий, давомий инфляция (cronic inflation)
- нисбатан 
юқори ёки паст инфляция даражаси узоқ муддат давомида 
ушлаб туриладиган иқтисодий вазият. Барқарорликка эришгунга 
қадар давомли юқори инфляция даражасига хос бўлган 
мамлакатларга мисол қилиб, Бразилия, Исроил, Мексика, Перу
Аргентинани келтириш мумкин.
Нархлар корректировкаси (price adjustment)
- бозор 
вазияти ўзгаришига нархларнинг мослашув жараёни.
қарз бериш (crediting)-
пул ёки товарларни қайтариш 
шарти билан маълум муддатга бериш (қарз ишлатилгани учун 
олдиндан келишилган фоизлар тушунилади). 
Тижорат кредити (comercial credit)
- қисқа муддатли 
қарз (1 йил муддатгача берилади) сотиб олинадиган товарларига 
тўлаш учун пул қарзи кўринишда берилади.
Банк кредити (banking credit)
- даромад (%) кўринишида 
олиш мақсадида банк томонидан қарзга пул бериш. 

---

212 
Истеъмол кредити (consumer credit)
- марказий банк 
томонидан 
барқарорлик 
даврида 
қўлланиладиган 
пул 
сиёсатининг воситаси (инструменти). У банклар томонидан 
берилиши мумкин бўлган ички кредит максимал миқдорининг 
расмий равишда белгиланиши тақозо этади.
Ликвидлик (lequidity)
- турли корхоналар, бирлашмалар, 
фирмалар ва банкларнинг ўз қарзини тўлай олиш ёки бошқа 
мажбуриятларини бажара олиш имконияти.
Макроиқтисодиёт 
(macroeconomics)
- 
барқарорлаштириш, 
бир-бирлик 
миллий 
валютамизни 
мусаҳкамлаш, капитал қуриш дастури, иқтисодиётнинг таркибий 
жиҳатдан янгилаш йўлини давом этириш режасини ёки 
мулкдорлар синфини янгилаш, қонунчилик ёки ҳуқуқий 
таркибни мустаҳкамлаш. 
Солиқлар (taxes)
- миллий даромадни тақсимлаш 
жараёнида унинг бир қисмини давлат ихтиёрига олиш 
шаклидир. Солиқ бюджет ва бюджетдан ташқари пул 
фондларини ташкил этишнинг асосий воситаси ҳисобланади. 
қадирсизланиш (depreciation)
- миллий валютанинг нархи 
чет эл валюталарининг баҳосидан камайиши. 
Валюта курси
- мамлакат пул бирлигининг бошқа 
мамлакат пул бирлигида ифодаланган баҳоси. 
Номинал алмашув курси (nominal exchange rate)
- миллий 
валюта ва чет эл валюталари бирликларини одатда мавжуд
бўлган нисбати. Ушбу нисбат ҳам қатъий белгиланган, ҳам 
чайқалиб турувчи асосда амалга оширилиши мумкин. 
Реал алмашув курси (real exchange rate)
- иккала 
мамлакатдаги 
нархлар 
даражасининг 
ўзаро 
нисбати, 
муносабатини 
ҳисобга 
олувчи 
алмашув 
курси. 
Солиштиралаётган мамлакатлардаги номинал алмашув курсини 
нархлари индексларини ўзаро нисбатига бўлиши орқали ҳосил 
бўлади. 
Ўзгарувчан алмашув курси (flexible exchange rate)
- ички 
мувозонатни тиклаш мақсадида мамлакат алмашув курсига эга 
бўладиган халқаро ҳисоб-китоблар тизими. 
Белгиланган алмашув курси (fixed exchange rate) 
-
миллий валютанинг чет эл валюталарига нисбатан анъанавий 
тарзда белгиланадиган ва ўзгармас бўладиган тизим. 

---

213 
Асосий фондлар ва уларнинг баҳоси (capital stock)
-
молияси турли хўжалик субъектлари ва фуқароларнинг пул 
маблағини аниқ бир мақсад йўлида биргалаштириш ва 
ишлатишни билдиради. 
Бюджет солиқ сиёсати (fiscal policy) 
- бюджет 
сиёсатида давлат ўз истаги билан бюджет харажатлари ва 
даромадларини шакиллантирган холда 3 хил бюджет сиёсати 
юритади. 
Бюджет 
харажатлари, 
трансфер 
харажатлари 
шаклидаги харажатлар. Даромадлар эса уч манбадан келиши 
мумкин: солиқлардан, хазина томонидан, чиқарилмаган 
қимматбаҳо қоғозларнинг сотилишидан ва бюджет томонидан 
маълум қисми марказ томонидан банки эммиссияси ҳисобига 
ёпилишидан. Шунга кўра давлат харажатлар ва даромадларни 
бошқариш орқали бюджет сиёсати юритилади.