Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги иқтисодий ва

Солиқ сиёсати
- солиқ сиёсати ривожлантириш учун 
капитал 
қўйилмаларни 
молиялаштиришда 
“мажбурий 
жамғармалар” ташкил қилувчи асосий омиллардан биридир. 
Паритет (parity)
- тенглик, тенг ҳуқуқли, тенг вакиллик 
асосларида бирон бир иқтисодий (сиёсий) ҳаракатда иштирок 
этиш. 
Истеъмол (consumption)
- кишиларнинг иқтисодий 
талабларини қондириш жараёнида ижтимоий маҳсулотдан 
фойдаланиш, ижтимоий ишлаб- чиқариш жараёнинг охирги 
фазаси. 
Истъемол харажатлари
- макроиқтисодиётда истеъмол 
харажалари уй хўжалик харажатлари, қурилиш харажатларини 
қамраб олади. 
Давлат истеъмоли
- маҳсулот ва хизматларга кетган 
давлат истеъмоли харажатлари, хусусий секторда ишлаб 
чиқилган. 
Оралиқ истеъмол (intermediate consumption)
- ишлаб 
чиқаришни бир босқичида ишлаб чиқарилган маҳсулотларини 
ишлаб чиқаришни бошқа босқичида меҳнат предметлари 
сифатида ишлатилиши. 
Ортиқча таклиф (excess suply)
- мавжуд нархларда товар 
ва хизматларин таклифи уларга бўлган талабдан устун 
бўладиган иқтисодий вазият. Шунигдек, ортиқча ишлаб 
чиқариши деб ҳам аталади. 

---

214 
Жами таклиф (aggregate suply)
- мамлакатда ишлаб 
чиқилган ҳамма товар ва хизматларни жами қиймати, 
шунингдек, миллий маҳсулот деб ҳам аталади. 
Фойда (profit)
- қўшимча маҳсулотнинг пул шакли: 
корхона, тармоқ ва бутун халқ хўжалиги ишлаб чиқариш 
хўжалик 
фаолиятининг 
умумлаштирувчи 
кўрсаткич. 
Корхонанинг молиявий аҳволи, иқтисодий рағбатлантириш 
фондини шакиллантириш имкониятлари, бюджет ва юқори 
турувчи органлар бўйича мажбуриятларнинг бажарилиши фойда 
ҳажмига боғлиқ. 
Хусусийлаштириш (privatization)
- давлат мулкини, 
иқтисодиётдаги 
давлат 
секторини 
хусусийлаштириши. 
Хусусийлаштириш давлат мулки монополиясини тугатиш, эркин 
соҳибкорлик ташаббусига йўл очиш, бозор иқтисодиёти 
рағбатлантириш мақсадида амалга оширилади. 
Меҳнат умумдорлиги (labour productivity)
- меҳнатнинг 
маҳсулотлигини, ижтимоий ишлаб чиқариш самарадорлигини 
ифодаловчи умумлашма кўрсаткичлардан бири. 
Ишлаб чиқариш функцияси (production function)
-
маҳсулот ишлаб чиқариш учун мазкур корхонага зурур бўлган 
барча кишилар ва меҳнат қуроллари ҳаракатларининг мажмуи. 
Фоиз (interest)
- даромад, ўз мулкининг бошқа жисмоний 
ва ҳуқуқий шахсларга фойдаланишга бериб ва шундан фойда 
олиш. 
Фоиз ставкаси (interest rate)
- кредит ёки қарз ставкаси 
капитали эвазига тўловни фоиз кўрсаткичи. Одатда, қарзга 
олинган пул белгисини бир- бирлигига тўғри келадиган йиллик 
тўловни акс эттиради. 
Номинал фоиз ставкаси (nominal interest rate)
- маълум 
давр ичида (ой, йил) қарзга олинган пул бирлигига тўланган пул 
миқдори. Депозит счётларда ва қимматли қоғозларда активларни 
номинал қиймати ўсимтаси белгиланишига фоиз ставкалари 
дейилади. 
Реал фоиз ставкаси (real interest rate)
- маълум давр 
ичида депозит счётларидаги ва қимматли қоғозларидаги 
активларни реал қиймати ўсиши юз берадиган фоиз ставкаси: 
номинал фоиз ставакасидан шу давр оралиғида кутилаётган 
номинал фоиз ставкаси. 

---

215 
Ишчи кучи (labour force)
- одамларнинг меҳнат 
қобилияти, ҳаёт неъматларини ишлаб чиқариш жараёнида у 
ишга соладиган жами жисмоний ва маънавий кучлар. 
Ишчи кучи ҳиссаси (labour force rate)
– одамларнинг 
меҳнат қобилияти, ҳаёт неъматларини ишлаб чиқариш 
жараёнида у ишга соладиган жами жисмоний ва маънавий 
кучлар.