Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги гулистон давлат университети

2.7. Тадқиқот объекти ва услублари
Мирзачўл воҳасининг турли геоморфологик районларида жойлашган, табиий ва инсон-хўжалик шароитлари, деҳқончилик маданияти, ерлардан фойдаланиш даражаси, тупроқ хоссалари ва ҳозирги унумдорлик ҳолати, экинлар ҳосилдорлиги бўйича вилоятда, Боёвут туманидаги “Ғалаба” номли СИУ бўз-ўтлоқи тупроқлари тадқиқот объекти бўлиб хизмат қилди.
Дала-тупроқ тадқиқотлари ва камерал-аналитик ишлар ТАИТИ ва ЎзПИТИ институтларида ишлаб чиқилган умумқабул қилинган услубларда, шунингдек, охирги нашрда чоп этилган «Давлат ер кадастрини юритиш учун тупроқ тадқиқотларини бажариш ва тупроқ хариталарини тузиш бўйича йўриқнома» [134] асосида амалга оширилди.
Калит майдонларидан олинган тупроқ намуналарининг кимёвий таҳлиллари қуйидаги усулларда аниқланди:

1. 
   Тупроқнинг ҳажм массаси–металл цилиндр ёрдамида (V+100 см³) ;
   
2. 
   Тупроқнинг механик таркиби–Н.А.Качинскийнинг пипетка услуби бўйича;
   
3. 
   Тупроқдаги тузлар миқдори ва ионлар таркиби сувли сўрим услуби, шўрланиш даражаси ва химизми (типи)-Л.П.Лебедев бўйича;
   
4. 
   SO₄ гипс – 0,1 н. НCL сўрим услуби бўйича;
   
5. 
   СО₂ карбонатлар-ацидеметрик (ҳажмий) усулда;
   
6. 
   Гумус –И.В.Тюрин услуби бўйича;
   
7. 
   Умумий азот–Кельдал микро услуби бўйича;
   
8. 
   Ҳаракатчан азот-Тюрин ва Кононова усулида;
   
9. 
   Умумий фосфор-сульфат ва хлорид кислоталари аралашмасида, кейинчалик ФЭКда аниқлаш усулида;
   
10. 
    Умумий калий–Мещеряков усулида, фотоколориметрик тугалланишда;
    
11. 
    Ҳаракатчан шаклдаги фосфор ва калий–1 % ли углеаммоний сўримида;
    
12. 
    Катионларнинг сингдириш сиғими ва таркиби-Пфеффер услуби бўйича.
    

Мирзачўл тўлқинсимон релъефли текисликда жойлашган унда бир неча ботиқлар учрайди. Ҳудуд тупроқ пайдо бўлишида аллювиал-пролювиал ва лёссли жинсларнинг ҳамада ер ости сувларининг аҳамияти муҳим ҳисобланади. Шу билан бирга ер ости сизот сувлари ҳамда суғориш натижасида тупроқ қопламларида бир қатор ўзгаришлар содир бўлган.