Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги гулистон Давлат университети «Умумий физика» кафедраси


Ўзгарувчан токнинг асосий параметрлари



Download 1,73 Mb.
bet20/65
Sana03.12.2022
Hajmi1,73 Mb.
#877432
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   65
Bog'liq
portal.guldu.uz-ЭЛЕКТРОТЕХНИКА ВА МАКТАБ КАБИНЕТЛАРИНИНГ ЭЛЕКТРЛАШГАН Қ

3. Ўзгарувчан токнинг асосий параметрлари.
Кучланишнинг оний қуйидаги: u Umsin  t .
Бу ерда Um кучланишнинг амплитуда қиймати. Амплитуда қиймат деб кучланишнинг токнинг бир даврида эришиши мумкин бўлган энг катта қийматига айтилади. Давр деб синусиодал функция аргументининг тўла бир марта ўзгуриш учун кетган вақтга айтилади. Даврга тесқари бўлган катталик частота дейилади. Частота бир секунд ичидаги даврлар сонини билдиради. Ҳозирги замон электр энергетикасида асосан 50 Гц частотали ток ишлатилади. Частота бирлиги 1/с. Давр эса секундларга ҳисобланади. Синусиодал функция билан аниқланувчи частота даврий частота дейилади. Унинг секундларда ҳисобланган частота билан боғланиши қуйидагича . Бу ерда .
Toкнинг оний қиймати: i U  R Um  R sin  t ёки iIm sin  t. Бу ифодаларни солиштириб занжирдаги ток кучи ва кучланиш фаза жихатидан бир-бирига мос келишини кўриш мумкин. Ток кучи ва кучланишнинг амплитудалари орасидаги қуйидаги боғланишни кўрсатиш мумкин:
Im Um R. (3)

Ўзгарувчан занжирдан ўтганда унинг бажарган иши амплитуда қийматлари билан ҳисобланган ишдан кам. Шу сабабли ўзгарувчан токнинг бажарган ишини ҳисоблаш учун кучланиш ва ток кучининг эффектив қийматлари деган тушунчалар киритилади. Ҳисоблашлар йўли балан бу қийматларнинг амплитуда қийматлар билан қуйидагича боғланишларни кўрсатиш мумкин, яъни


Iэ  Im  Uэ  Um
У ҳолда (3) ни қуйидагича ёзиш мумкин. Iэ  Uэ  R.
Ток кучи ва кучланишнинг бу қийматлари уларнинг хақиқий (эффектив) қийматлари деб аталади. Аналогли ўлчов асбоблари уларнинг шу қийматини кўрсатади.


Савол бўйича мустақил иш топшириқлари.
1. Бир фазали ўзгарувчан ток ва унинг асосий катталиклари.
[3] 32-37 б.
2. Ўзгарувчан токни графикда тасвирлаш.
[1] 49-50 б.



Download 1,73 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   65




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish