Тасвирий санъат-санъат тури бўлиб, рассомлик, графика, ҳайкалтарошлик ва фото санъати соҳаларини ўз ичига олади. Тасвирий санъат реал борлиқни кўргазмали образларда, мавжуд предметларни уларнинг табиий шакли, ўрни бўлишини ўзига ўхшатиб, умумлаштириб ва типиклаштириб ифодалайди.
Амалий безакчилик санъати - тасвирий санъатнинг энг қадимги турларидан бири бўлиб, материалга берилган - безак техникасига қараб фарқланади. Халқ турмуш маданиятини характерлайди. Амалий безак санъати буюмларининг бадиийлиги шу буюмларнинг амалий функцияси билан боғлиқ.
Ҳунармандчилик - ҳунарманд, ҳар хил оддий меҳнат қуроллари ёрдамида хом-ашёдан турли маҳсулотлар тайёрланадиган ишлаб чиқариш, шундай маҳсулотлар тайёрланадиган касбларнинг умумий номи. Бора-бора кулолчилик, дурадгорлик, темирчилик, мисгарлик, заргарлик, бинокорлик, ҳайкалтарошлик, ўймакорлик, тоштарошлик, кончилик, пичоқчилик ва бошқалар ажрала борган. Демак, юқоридаги таърифлардан кўриниб турибдики, халқ ҳунармандчилигининг моҳияти, мазмуни, тузилиши, хусусияти ўзига хосдир. Республикамизда мавжуд бўлган халқ ҳунармандчилигининг Тошкент, Самарқанд, Бухоро, Нукус, Хива, Термиз, Урганч, Наманган, Андижон, Фарғона, Чуст, Шаҳрисабз ва бошқа марказларининг таълимий-тарбиявий имкониятлари беқиёс бўлиб, ўзига хослиги жиҳатидан бир-биридан ажралиб туради.
Ўзбек халқининг шакилланиши тарихи билан уйғунлашиб кетган халқ ҳунармандчилигининг ўнлаб турлари бўлишига қарамасдан, ҳозирги замон таълим-тарбия тизимида улардан деярли фойдаланмасдан келиш ҳоллари ҳам мавжуд, бу эса меҳнат ва касбга йўналтиришда таълим тизимининг миллий, маҳаллий, этник, тарихий хусусиятлардан ажралиб қолишига сабаб бўлади. Шунинг учун ҳам ҳозирги кунда бу ўзбек миллий анъаналаримизни қайта тиклаш энг муҳим вазифалардан бири бўлиб келмоқда. Дунёда ҳар қандай ҳунар бўлмасин, албатта, унинг усталари ва унинг шогирдлари бўлади. Наққошлик, ганчкорлик, мисгарлик, пичоқчилик, бўйрачилик, гиламдўзлик, зардўзлик, ёғоч ўймакорлик, саватчи, темирчи, суяк ўймакор, сартарош, читгар, заргар ва бошқа ҳунар усталари бор. Миллий ҳунармандчиликни ривожлантиришга катта эътибор берилаётган бир пайтда ўзбек миллий анъаналаримиз асосида устозлар шогирдларига ўз ҳунарларини ўргатиб келмоқдалар. Ҳар бир ҳунар қадимдан муқаддас ҳисобланган бўлиб, улар ҳурматлаб, ўзозлаб келинган. Ота-боболаримиз томонидан устоз ва шогирдлар учун ўзига хос одоб-ахлоқ меъёрлари, махсус тартиб-қоидалар, урф-одатлар, муомала маданияти, иримлар, дуолар, миллий анъаналар ишлаб чиқилган бўлиб, уларга қатъий риоя қилинган.
Do'stlaringiz bilan baham: |