Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги фарғона политехника институти «электр техникаси, электр механикаси ва электр технологияси»

Назорат саволлари.

1.Қандай сабабларга асосан асинхрон машинанинг чўлғамлари келтирилади?

2.Ротор чўлғами келтирилгандан сўнг унинг қандай параметрлари ўзгаради?
3.Ротор чўлғамининг эквивалент қаршилиги нималарга боғлиқ?
4. Ротор чўлғамидаги қувват исрофларини санаб беринг.
5. Ротор ва статор чўлғамларидаги магнит оқимлар қандай частотада айланади?
Тавсия этилган адабиётлар.

4. 
   А.И. Вольдек. « Электрические машины». Энергия, 1974. бетлар 491-502
   
5. 
   У.Иброҳимов. « Электр машиналари » Ўқитувчи. 1972. бетлар 115-116
   
6. 
   Камолов Н.К. Маъруза матнлари. Фарғона 2004 йил. 21-26 бетлар
   

5– МАЪРУЗА
АСИНХРОН МАШИНАНИНГ КУЧЛАНИШ ТЕНГЛАМАСИ, АЛМАШТИРИШ СХЕМАЛАРИ,ЭНЕРГЕТИК ВА ВЕКТОР ДИАГРАММАЛАРИ


Режа:
1. Чўлғамлари келтирилмаган ва келтирилган асинхрон машинанинг кучланиш тенгламаси
2. Асинхрон машинанинг эквивалент схемаси
3. Асинхрон машинанинг энергетик ва вектор диаграммалари.
Таянч сўз ва иборалар : Кучланиш тенглама, келтириш коэффициенти, тарқалиш идуктивлиги, контурнинг тўла қаршилиги, энергетик диаграмма, вектор диаграмма, реактив қувват, актив қаршилик, бош индуктив қаршилик, ўзароиндукция индуктивлиги, эквивалент схема, магнитловчи контур, Т кўринишидаги, Ф кўринишидаги, қувват исрофлари, магнитловчи ток, механик қувват, қувват коэффициенти, реактив ва актив қувват, қисқа туташган роторли
Чўлғамлари келтирилмаган ва келтирилган асинхрон
машинанинг кучланишлар тенгламаси

Ротори айланаётган уч фазали қисқа туташган роторли асинхрон машинанинг битта фазаси учун кучланиш тенгламасини ёзамиз. Тенгламани тузишда статор ва ротордаги қувват исрофларини ҳисобга олмаймиз. Ротор қисқа туташтирилган бўлганлиги учун чўлғамлари келтирилмаган асинхрон машинанинг кучланишлар тенгламаси

₁=r_{1 1}+jx_{1 1}+jx_{1 1}+jx_{21 2} (5.1)
O=r_{2 2}+jx_{2 2}+jx_{2 2}+jx_{12 1}
Бу ерда _1, r₁, ₁, x_1 – бирламчи ва r₂, I₂, x_2 лар иккиламчи чўлғамларнинг кучланиши, токи, актив ва индуктив қаршиликлари.
Ўтган мавзуда айтиб ўтилганларга асосан ротор чўлғамини статор чўлғамига келтириш учун келтириш коэффициентларини қўллаб, тарқалиш индуктив қаршиликларини ҳисобга олиб келтирилган асинхрон машинанинг чўлгамлари кучланишлар тенгламаларини қуйидагича ёзишимиз мумкин.
₁=r_{1 1}+jx_{1 1}+jx_1 ( ₁+ ₂ ) (5.2)
O=r/s ₂+jx_{2 2}+jx_1( ₁+ ₂ )
Бу ифодадаги x_2 иккиламчи чўлғамнинг тарқалиш индуктивлигининг барча ташкил этувчиларини ўз ичига олади.