Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги фарғона политехника институти «электр техникаси, электр механикаси ва электр технологияси»

4-МАЪРУЗА
РОТОРИ ҚЎЗҒАЛМАС АСИНХРОН МАШИНАЛАР УЛАРНИНГ, ЧЎЛҒАМЛАРИНИ ВА ИШ ЖАРАЁНЛАРИНИ КЕЛТИРИШ


Режа:
1. Ротори тормозланган асинхрон машиналар.
2. Ротор чўлғамини статор чўлғамига келтириш.
3.Ротори айланаётган асинхрон машинанинг иш жараёнини ротори қўзғалмас машинанинг иш жараёнига келтириш.


Таянч сўз иборалари : Уч фазали,фаза роторли, қисқа туташган , чўлғам статор, ротор, магнит оқим, сирпаниш, магнитловчи куч, эюк чўлғамларни келтириш, келтирилган чўлғамлар ток ва кучланиш бўйича келтириш коэффициентлари, тарқалиш индуктор қаршилиги, ротор айланаётган, частота, индуктивлик, актив қаршилик, эквивалент режим, силжиш бурчаги, механик қувват, электромагнит қувват, электр қувват исрофлари, ротордаги механик қувват, қўшимча қаршиликдаги электр қувват.


Ротори томозланган асинхрон машиналар

Асинхрон машиналарнинг алоҳида иш режимларини ўрганишда уларни симметрик кўп фазали машина деб ҳисоблаб, статор билан ротор орасидаги ўзаро индукция ҳаво бўшлигидаги магнит оқимнинг асосий, яъни биринчи гармоникаси таъсирига боғлиқ деб ҳисоблаймиз. Статор чўлғами бирламчи ва ротор чўлғами иккиламчи чўлғам деб қабул қиламиз. Статор ва роторда уч фазали чўлғамлар ўрнатилган. Бирламчи чўлғам U₁ кучланишли уч фазали манбага уланган иккинчи чўлғам эса қаршилик _юк га уланган, бу холда асинхрон машина трансформатор режимида ишлайди. Симметрик бирламчи I₁ токлар магнитловчи кучнинг асосий гармоникасини ҳосил қилади, унинг амплитудаси:

(4.1)
ва битта қутбда бирламчи айланувчи магнит оқимини ҳосил қилади.
(4.2)
Иккиламчи ротор чўлғамида индукцияланган I₂ токлар ротор чўлғамида хосил қилган магнитловчи токнинг асосий гармоникасини амплитудаси:
(4.3)
ва магнит оқимини ҳосил қилади.
(4.4)

Ф₁ ва Ф₂ магнит оқимлар билан бир хир хил тезлик билан айланиб, машинанинг умумий магнит оқими Ф ни ҳосил қилади. Умумий магнит оқим трансформаторга ўхшаш бирламчи ва иккиламчи чўлғамларда Е₁ ва Е₂ эюк ларни индукциялайди. Ротори тормозланган асинхрон машинанинг иш режими, агар статор ва роторнинг пазлари бир-бирига мос келмаганлиги ҳисобга олинмаганда, роторнинг ҳолатига боғлиқ бўлмайди:Роторнинг ҳар қандай ҳолатида ҳам асинхрон машинанинг вақт ва фазовий диаграммалари ўзгармасдан қолади.