Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги фарғона политехника институти «электр техникаси, электр механикаси ва электр технологияси»

С инхрон генераторнинг қисқа туташув характеристикаси якор чўлғамининг барча фазаларини қисқа тўташтириб, яъни симметрик қисқа туташув режимида қурилади ва I_қт = f(i_қ) боғланишни ифодалайди.
Бу характеристикани қуришда U = 0 ва f= f_н шартларга риоя қилиш керак. Агар якор чўлғамининг актив қаршилигини r_а = 0 деб қабул қилсак қисқа туташув режимида якор чўлғамининг қаршилиги соф индуктив характерда бўлади.
Бунда якорнинг бўйлама ва кўндаланг реакцияларининг магнитловчи ва магнитсизлантирувчи таъсирлари ҳисобга олинади. Синхрон машинанинг қисқа туташув режимида якор реакцияси соф магнитсизлантирувчи характерда бўлганлиги сабабли натижавий магнит майдони Ф_ ҳам кичик бўлади шунинг учун қисқа туташув режимда синхрон машинанинг магнит системаси тўйинмаган бўлиб, қисқа туташув характеристикаси тўғри чизиқли характерда ўзгаради.
Бир фазали, икки фазали ва уч фазали қисқа туташув режимларида қурилган қисқа туташув характеристикаларининг кўринишларига синхрон машинанинг якор реакцияси таъсир кўрсатади.
Синхрон генераторларнинг ростлаш характеристикалари cos =const ва f=const бўлганда i_қ =f(I) боғланишни ифодалайди. Синхрон генераторларнинг ростлаш характеристикаси якор чўлғамидаги юклама ўзгарганда кучланишни ўзгармаслигини таъминлаш учун қўзғатиш токини қандай ўзгартириш кераклигини ифодалайди. Бу характеристикани қаршиликнинг катталиги ўзгартирилади ва актив қувватни ўзгартирилганда қўзғатиш токини cos=const ва U=const бўлгунга қадар ўзгартирилади. Ростлаш характеристикаларининг кўринишларига якор реакциясининг характери сезиларли таъсир кўрсатади.
Актив характердаги юкламага уланган синхрон генераторнинг ростлаш характеристикаси абсцисса ўқига параллел чизиқ бўлиб юклама номиналдан ортиб кетганда қззғатиш токи бироз орттирилади. Чунки якорнинг кўндаланг реакцияси асосий майдонини кучсизлантиради (1 эгри чизиқ) индуктив юклама эса якор реакциясининг магнитсизлантирувчи таъсирини компенсациялаш учун қўзғатиш токи катталаштирилади (эгри чизиқ). Сиғим юкламада якор реакцияси магнитловчи таъсир кўрсатганлиги учун қўзғатиш токи камайтирилади (3 эгри чизиқ).
Синхрон генераторнинг ташқи характеристикаси i_қ=cost, cos  = cosr ва f=f_н =сonst бўлганда U=f(I) боғланишни ифодалайди, яъни якор занжиридаги кучланиш билан якор токи орасидаги ўзгаришни кўрсатади.
Бу характеристикада қўзғатиш токини ўзгартирмасдан якор чўлғамидаги юкламани ўзгартириб синхрон генераторнинг якор чўлғамидаги кучланишини ўзгаришини кўриш мумкин. Ташқи характеристика қуйидаги тартибда қурилади. Қўзғатиш токини ўзгартирмасдан i­_k =const якорга уланган юклама аста секин ўзгартирилади ва кучланишни ўзгариши ёзиб борилади.
Ташқи характеристиканинг кўринишига якор реакциясининг характери таъсир кўрсатади. Синхрон
генератор индуктив характердаги юклама билан ишлаганда якор реакцияси
магнитсизлантирувчи ва сиғим характерда магнитловчи характерда таъсир кўрсатади.