Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги фарғона давлат университети психология тарихи


Психоанализни тафтиш қилиш. Неофрейдизм



Download 1,67 Mb.
bet55/176
Sana02.07.2022
Hajmi1,67 Mb.
#729381
1   ...   51   52   53   54   55   56   57   58   ...   176
Bog'liq
психология тарихи 1 курс учун мажмуа М Атаджанов

Психоанализни тафтиш қилиш. Неофрейдизм
Психоаналитик назария кўплаб иқтидорли психологларни ўз атрофида бирлаштирган кучга айланди улар орасида: А. Адлер, К. Абрахам, Д. Винникот, Э. Джонс, Ш. Радо, В. Райх, О. Ранк, Г. Сакс, П. Федерн, Ш. Ференци, А. Фрейд, Э. Фромм, К. Г. Юнг ва кўплаб бошқа олимларни кўрсатиш мумкин. Психоанализ одамлар онгида тўнтариш ясаб, янги илмий назария ва концепцияларнинг ривожланиши учун кучли туртки берди. Психоанализни тафтиш қилиш З. Фрейд ҳаётлик вақтидаёқ унинг сафдошлари томонидан бошланиб даставвал психоаналитик моделни бутунлай қайта ўзгартиришни мақсад қилмаган. Бироқ, охир оқибат тафтиш оқибатида З. Фрейд таълимотининг кўплаб асословчи, устун қоидалари қайта кўриб чиқилди ва ўзгартирилди.
Ранк Отто (1884 – 1939), австрия ва америка психологи, психотерапевт. Вена университетида таълим олган. “Халқаро психоанализ журнали”нинг муҳаррири бўлган. 1924 йилда О. Ранк Ш. Ференци билан ҳамкорликда нашр қилган “Психоанализнинг тараққиёти” номли китобида психоанализнинг классик техникасини тафтиш қилиш ғояларини баён қилди. Пациентга терапевтик таъсир кўрсатиш муддатини анализни якунлаш кунини кўрсатиб қисқартириш таклиф қилинди. Кейинги йиллар давомида О. Ранк З. Фрейд ғояларидан узоқлашди. 1929 эълон қилинган “Туғилиш жароҳати” номли монографиясида у инсон тараққиётининг моҳиятига ўзининг асосий қарашларини баён қилди. О. Ранкнинг фикрича, одамнинг ривожланиш йўналишини унинг онадан ажралишида намоён бўладиган туғилиш жароҳати (“туғилиш даҳшати”) белгилайди.
О. Ранк бола туғилиб, ўзини бошқа одамлардан ажратади, шу вақтда унда ўзининг ота-она тазъйиқига қарши тура олиш қобилиятларини англаши натижаси сифатида қарши ирода шаклланади, деб тахмин қилган. Қарши ирода боланинг ота-она билан бирдамлигини вайрон қилиши мумкин, бунинг натижасида айбдорлик ҳисси пайдо бўлади. Агар бола билан ота-онанинг бирдамлиги вайрон бўлмаса қарши ирода иродага айланади.
О. Ранкнинг фикрича, одам ўз умри давомида иккита асосий қўрқувни бартараф қилишга интилади: 1) ҳаёт қўрқуви ва 2) ўлим қўрқуви. Ҳаёт қўрқуви бетўхтов индивидуаллашишда намоён бўлади, ўлим қўрқуви эса бирлашишга интилиш ва тобеликда намоён бўлади. О. Ранк бу қўрқувларни бартараф қилиш усули ирода, деб ҳисоблаган.
О. Ранк шахс типологиясини тақдим қилди, унинг доирасида қуйидаги типларни ажратди: 1) бадиий тип; 2) невротик тип; 3) ўрта одам типи. Шахснинг бадиий типи вакилларида кучли ирода мавжуд ва ҳаёт ва ўлим қўрқувлари самарали минималлаштирилган. Невротик тип вакилларида қарши ирода ривожланган ва ҳаёт қўрқуви устунлик қилади. Ўрта одам типи вакилларида конформизмда намоён бўладиган ўлим қўрқуви устунлик қилади.
О. Ранк терапевтик усул сифатида, туғилиш жароҳатини бартараф қилишга йўналтирилган, ўзи ишлаб чиққан психотерапиядан фойдаланишни таклиф қилди. “Туғилиш жароҳати” монографияси эълон қилингандан кейин О. Ранк кучли танқидга учради, кўп ўтмай у Вена психоаналитик жамиятини ташлаб, 1935 йили АҚШ га кўчиб ўтди.

Download 1,67 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   51   52   53   54   55   56   57   58   ...   176




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish