Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги фарғона давлат университети география кафедраси

11-Амалий машғулот: Географик экспертиза ва геоэкология.


Мақсад:Талабаларга табиий шароит ва табиий ресурслар ўзгаришини башорат қилишни ўргатиш
Топшириқ: Қуйидаги маълумотлар асосида Ўзбекистоннинг табиий шароити ва табиий ресурсларини ўзгаришини башорат қилишни таҳлил қилинг

1. 
   «Эксперт» - сўзи лотин тилида “тажриба”ли деган маънони англатади.
   

Эксперт -бирор соҳада экспертиза ўтказувчи мутаҳассисдир. Масалан: қурилиш, геология, қишлоқ хўжалиги, сув хўжалиги, атом энергетикаси, машинасозлик ва бошқа соҳалар бўйича экспертиза асосан лойиҳаланаётган мухандислик иншоотларининг атроф-муҳитга таъсирини баҳолаш юзасидан ўтқазилади.
Экспертизалар географик ва экологик экспертизаларга бўлинади.
Географик экспертиза деб, лойиҳаланаётган мухандислик иншоотларининг атроф-муҳит талабларига мос келиш-келмаслигини аниқлашга айтилади
Экологик экспертиза деб, инсон фаолиятининг географик муҳит биологик (ўсимлик, ҳайвонот дунёси ва микроорганизмлар) қисмига таъсирини баҳолашга айтилади.
Географик ва экологик экспертиза бир-бирига яқин ва бир-бирини тақозо қилишни ҳисобга олиб географик-экологик экспертиза деб аталади.
Геоэкология – геотизимларни инсоннинг яшаш ва хўжалик фаолияти муҳити сифатида ўрганувчи фан эканлигини қуйидаги фикрлардан ҳам билса бўлади, жумладан, инсон дастлаб биосферани тўзилмасига деярли таъсир этмай, ибтидоий хаёт кечирган. Овчилик қуроллари ва оловдан фойдаланиш кабиларни кашф этилиши билан инсоннинг атроф муҳитга бўлган таъсири бироз кенгайди.
Ёввойи ҳайвонларни қўлга ўргатиш, ўсимликларни маданийлаштириш кабилар озиқ-овқат маҳсулотларининг кўпайишига ва аҳоли сонининг биосферага бўлган таъсирини кучайтирди.
Деҳқончиликни ривожланиши давомида ўрмонлар кесилиб, унумдор ерларга айлантирилди. Чорвачиликнинг ривожланиши ўсимликлар қопламининг камайишига, пайҳон қилинишига сабаб бўлди. Натижада миллион йиллар давомида шаклланган барқарор ҳамжамоалар сунъий беқарор экотизимга айланди.

Фойдаланиладиган адабиётлар

1.Богорад Д.И. Конструктивная география района. М.: Мысль, 1965. 407с.
2.Звонакова Т.В. Прикладная геоморфология. М., Высшая школа, 1970. 242с.
3.Солиев А., Қаршибоева Л. Иқтисодий географиянинг назарий ва амалий масалалари.-Т.: Зиё, 1999.
4.Исаченко А.Г. Оптимизация природной среды. М, Мысль, 1980
5.Бабурин В.А., Мазурин Ю.Л. Географические основы управления.-М.: Дело, 2000.
6. Ўрта Осиё ва Ўзбекистоннинг табиий географик атласи Т:,2017. 36-бет
7. www.gwpcacena.org
8. www.Ziyo.net
9. www.gwpcacena.org