Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги фарғона давлат университети педагогика факультети

Хулоса.
Адабиётлар рўйхати.
КИРИШ

Олимпиада ўйинлари қадимги юнон жисмоний тарбияси тараққиётини характерловчи миллий байрамини ёрқин намоёндаси сифатда тарихда ўчмас из қолдирди. Бу ўйинлар Олимпиада доимий равишда хар тўрт йилдан кейин ўтказилган ва Олимпиада Зевси ўтказиладиган байрамлар билан боғлиқ бўлган. Хужжатларга асосланган маълумотлар бу байрам бошланиши эрамиздан аввалги 776 йилга туғри келади кўрсатади. Бироқ уларнинг ҳақиқатдан вужудга келган йилини анча илгариги даврни бу байрам юнонлар байрами сифатида тан олган йил деб ҳисоблаш лозим бўлса керак. Эрамиздан аввали 776 йилни бу байрамни юнонлар байрами сифатида тан олган деб ҳисоблаш лозим. Афинда шу йили Олимпияда байрам ўтказилиши икки юнон давлат – элида ва спортга давлатлари ўртасида тинчлик ўрнатиш билан боғланади.

Ўйинлар ўтказиладиган вақтда бутун Греция буйлаб “ Муқаддас “ тинчлик эълон қилинади.
Тарихчилар бизга кадар сақланиб қолган турли манбаларни шу жумладан юнон ривоятлари ўша давр адиблари асарларни таҳлил этиш асосида энг қўхна олимпия ўйинлари билан боғлиқ бўлган тўрт даврни ажратиб кўрсатдилар. Улар олимпияда даврларини яъни умумэллик мусобақалари тўгрисидаги ривоятларига асосланди.
Ва ниҳоят олимлар милоддан аввалги 4 асрда олимпиониклар умумэллик мусобақалари ғолиблари рўйхатини таҳлил этиш асосида ўша 292 та Олимпиаданинг биринчи милоддан аввалги 776 йилда бўлиб ўтган(олимпия ўйинлари ғолибларини биринчи рўйхати худди шу йил тузилган) деган хулосага келганлар.
Бу аниқ маълумотларга аниқланган илмий исботланган сана олимпия ўйинлари туғилган йил, деб эътироф этилади. Бу Олимпиаданинг тарихий даври ҳисобланади.
Олимпия ўйинлари қухна юнон қолаверса биргина унинг эмас балки бутун дунё адибу файласуфлари, хайкалтарошлари рассомлари ҳам, ҳозирги давр ижод аҳлини ҳам тўлқинлантириб, рухлантириб келган, келди ва келмоқда Олимпиадаларда жисмоний гўзаликка ақли салоҳияти, мусиқий, бадиий тасвирий тасвири истеъдод руҳи уйғуни бўлган Кўхна Юнонистонда баркамоллик инсон дунёга келиши билан улуғлана бошлаганлар.
Бу мамлакатда ҳар йили Деметра ёки соғлом фарзанд танловини ўтказиш анъанаси худди шу билан боғлиқ эди.
Куҳна Юнонистонда туғилган олимпия ўйинлари ҳам туб моҳияти жиҳатидан руҳ ва жисмоний мукаммаллиги, гўзаллиги тантанаси айни вақтда элатни, юртни жипслаштирадиган, тинчликка бардамликка даъват этадиган шодиёна сифатида қаралади. Шу боис замонавий олимпия харакати асосчиси Пьер де Кубертен Францияда ёшлар тарбиясини мукаммалаштириш муаммолари бўйича илмий тадқиқотлар олиб борар экан, қадимги юнонларнинг бу улкан спорт байрамлари фақат кучлилик, эпчиллик, чаққонлиқ синови бўлиб қолмасдан, энг асосийси мамлакатлар ўртасида дўстлик, тинчлик элчиси ва инсонларни маънавий камол топтиришнинг муҳим воситаси эканлигини кўрсатади.
Бу ғояларнинг жонкуяр тарафдорлари, жумладан, Буюк Британиялик лорд Ампихилл Америкалик профессор Слоэн Россиялик генерал лейтенат Алексей Бутовский венгер Кеменг, Боглия (ҳозирги Чеҳия) дан Гут – Ярковский ва бошқалар замонавий олимпияда ўйинларни тиклаш ва ўтказиш бўйича кенг курашдаги ишларни амалга оширадилар.
Уларнинг катта ташкилотчилик ишлари натижасида 1894 йил 16 июнда замонавий Олимпияда ўйинларини тиклаш масаласида 1 – таъсис конгрессини ташкиллайди. Конгресс арафасида Пьер де Кубертен матбуотда “ Олимпия “ ўйинларни тиклаш ва ўтказиш масалалари бўйича мақоласини эълон қилади. Пьер де Кубертен фикрича, жаҳон спортининг бу ўлкан байрамида фақат ҳаваскор спортчилар қатнашишлари, олимпиадаги тайёргарлик кўриш ва уни ўтказиш, шу билан ўйинлар хар тўрт йилда бир мартаба, навбат билан жаҳоннинг турли мамлакатлар шаҳарларида ўтказишни таклиф қилади.
Ўтказилган конгрессда Пьер де Кубертенинг барча таклифлари қабул қилинди, ўн икки мамлакатдан 14 вакил киритилган Халқаро Олимпия Қўмитаси таркиби, шунингдек замонавий олимпия ўйинларини ўтказишнинг асосий тамойил ва коидалари қабул қилинди. Бу хужжатлар Олимпия хартаси номини олди. У Халқаро Олимпия Қўмитасининг асосий хужжати ҳисобланади. 1896 йил замонавий 1
Олимпия ўйинлари деб эълон қилиниб ўтказилиши жойи Юнонининг пойтахти Афина шаҳри деб белгиланади. Шундай қилиб, бир ярим минг йиллик ўйинлари мамлакатлар ўртасида дўстлик ва тинчлик воситаси сифатида ўтказилиб келмоқда. Шундай қилиб инсоният хаётининг сунги уч асрида 19, 20 ва 21 асрни 2010 йилига қадар 29 та ёзги ва 20 та қишки ўтказилди. Ушбу Олимпияда ўйинларни инсон камолатида, мамлакатлар ўртасида тинчлик ва дўстликни ўрнатишда ривожлантинришда тарихий ўрнини битирув малакавий ишда ёритиб бериш мақсад қилинган.