Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги денов тадбиркорлик ва педагогика институти

Халқаро таъмирлаш ва ривожлантириш банки (ХТРБ) 
ташкил топди. Ҳозирги 
даврда ҳам уларнинг иккаласи муҳим халқаро ташкилот ҳисобланиб, жаҳон савдоси, халқаро 
кредит ва валюта муносабатлари соҳаларини давлатлараро тартибга солишнинг тартиб- 
қоидаларини аниқлаб беради. Урушдан кейинги даврда тузилган 
Тарифлар ва савдо бўйича 
бош келишув (ТСБК)
, 
Европа иқтисодий ҳамкорлик ташкилоти (ЕИҲТ)
, 
НАТОнинг 
иқтисодий масалаларни уйғунлаштирувчи комитети (ИМУК) 
халқаро иқтисодий 
муносабатларни эркинлаштириш даврига тўғри келди. 
Халқаро иқтисодий муносабатларнинг яна бир аҳамиятга молик соҳаси – бу валюта- 
молия соҳасидир. Халқаро молиявий муносабатларни уйғунлаштириш ХВФ, ХТРБ, 
Иқтисодий ҳамкорлик ва ривожланиш ташкилоти (ИҲРТ)
, 
Халқаро ривожланиш 
уюшмаси (ХРУ)
, 
Халқаро молиявий корпорация (ХМК) 
ва шу кабилар доирасида амалга 
оширилади. 
«Катта саккизлик» 
номини олган жаҳондаги етакчи мамлакатлар (АҚШ, 
Япония, Германия, Франция, Италия, Буюк Британия, Канада, Россия) нинг ҳар йиллик 
кенгаши бу соҳада муҳим роль ўйнайди. 
Валюта-молиявий соҳани халқаро уйғунлаштиришнинг кучайиши кўп жиҳатдан 
ХВФнинг фаолияти билан боғлиқ. У ўзининг низомига мувофиқ валюта курслари ва аъзо 
мамлакатлар тўлов балансларини тартибга солади, кўп томонлама тўлов тизимлари ва 
ривожланаётган мамлакатлар ташқи қарзларини назорат қилади, аъзо мамлакатларга 
уларнинг валюта-молия муаммоларини ҳал қилиш учун кредит беради. 
Ривожланаётган мамлакатларда таркибий қайта қуришларни молиялаштириш билан 
ХТРБ фаол шуғулланади. ХТРБ ва у билан бирга Жаҳон банки таркибига кирувчи Халқаро 
ривожланиш уюшмаси (ХРУ), Халқаро молиявий корпорация (ХМК) ҳар хил инвестицион 
объектларни ўрта ва узоқ муддатли кредитлаш билан шуғулланади, лойиҳаларнинг 
молиявий-иқтисодий асосларини тайёрлайди, ривожланаётган мамлакатлардаги таркибий 
қайта ўзгартиришга ёрдам беради. 
Шарқий Европа минтақасида таркибий қайта қуришга молиявий таъсир кўрсатиш ва 
ёрдам ташкил қилиш мақсадида 1991 йил