Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги денов тадбиркорлик ва педагогика институти

Капиталнинг халқаро ҳаракати – бу капиталнинг чет элда жойлаштирилиши ва 
ҳаракатга келтирилиши. 
У чет элга қуйидаги шаклларда чиқарилади: 
-
хусусий ёки давлат капитали шаклида. Капиталнинг халқаро ташкилотлар йўли билан 
ҳаракати кўпинча мустақил шакл сифатидаажратилади; 
-
пул ва товар шаклида. Жумладан, капитал чиқариш машина ва ускуналар, патентлар, 
ноу-хау ҳамда товар кредитлари шаклида бўлишимумкин; 
-
қисқа ва узоқ муддатли кредитларшаклида; 
-
ссуда ва тадбиркорлик капитали шаклида. Ссуда шаклидаги капитал қуйилмалар 
бўйича фоиз, тадбиркорлик шаклидаги капитал эса фойда келтиради. Тадбиркорлик капитали 
тўғридан-тўғри ва портфелли инвестициялардан иборат бўлади. 
Тўғридан-тўғри 
инвестициялар шу капитал ҳисобигақурилган 
объект (корхона)лар устидан назорат қилиш 
ҳуқуқини беради, портфелли инвестициялар эса 
бундай ҳуқуқни бермайди. 
У одатда акция 
пакетлари ҳамда облигация ва бошқа қимматли 
қоғозлар шаклида берилади. 
Халқаро иқтисодий муносабатларнинг анча 
мураккаб жиҳатларидан бири 
ишчи кучининг 
халқаро миграцияси 
ҳисобланиб, у ўз ифодасини 
ишчи кучи ресурсларининг анча қулай шароитда
иш билан таъминлаш мақсадида бир мамлакатдан 
бошқасига кўчиб ўтишида топади. Халқаро 
миграция жараёнини иқтисодий омиллар билан 
бирга сиёсий, этник, маданий, оилавий ва бошқа 
тавсифдаги омиллар ҳам тақозоқилади. 

---

“Иқтисодиёт назарияси" фани
 
Ўқув-услубий мажмуа
 
263 
Халқаро миграция иккита асосий таркибий қисмни ўз ичига олади: эмиграция ва 
иммиграция. 
Эмиграция – яшаб турган мамлакатларидан доимий яшаш учун бошқа 
мамлакатга чиқиб кетишни, иммиграция – шу мамлакатга доимий яшаш учун бошқа