Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги денов тадбиркорлик ва педагогика институти

Европа тикланиш ва тараққиёт банки (ЕТТБ) 
тузилди. 

---

“Иқтисодиёт назарияси" фани
 
Ўқув-услубий мажмуа
 
265 
80-йилларнинг ўрталарида дунёда АҚШ, Ғарбий Европа ва Япониядан иборат анча 
қудратли рақобатлашув марказ вужудга келдики, бу ҳам жаҳон иқтисодий муносабатларини 
тартибга солишга ўз таъсирини кўрсатади. 
Жаҳон хўжалик алоқаларини тартибга солишга халқаро ташкилотлар аъзолари 
таркибидаги ўзгаришларнинг ҳам таъсири бўлди. ХВФ, ХТРБ, ТСБК (ХСТ)га Осиё, Африка, 
Лотин Америкасидаги озод бўлган мамлакатлар ва кейин қатор собиқ социалистик 
мамлакатлар фаол кира бордики, бу ҳам жаҳон хўжалиги алоқаларини тартибга солишда 
маълум ўзгаришларга олиб келади. 
Европа Иттифоқи (ЕИ) доирасида ягона бозорни бунёд этишга ҳаракат туфайли ягона 
умумевропа фуқаролиги, иқтисодий, валюта ва сиёсий иттифоқ таъсис этилади. Бу 
Иттифоқнинг Шартномада белгиланган вазифаларини бажариш учун бир қатор Европа 
муассасалари тузилди. 
Европа Иттифоқининг ижроия органи 
Европа ҳамжамияти Комиссияси (ЕҲК)
дир. 
Унинг аъзоларини миллий ҳукуматлар тайинлайди, лекин улар ўз фаолиятларида мутлақо 
мустақилдир. 
Такрорлаш учун савол ва топшириқлар 
 
1.
Ҳозирги даврда жаҳон иқтисодий ривожининг энг муҳим ўзига хос хусусияти 
нимадан иборат? Жаҳон хўжалигининг миллий иқтисодиётга таъсириқандай? 
2.
Жаҳон ҳамжамияти мамлакатларини туркумлаш қандай мезонларга асосланади? 
Уларни туркумлаш бўйича ҳозирги даврдаги ёндошувларга асосланиб давлатларнинг асосий 
гуруҳларини ажратибкўрсатинг. 
3.
Иқтисодий ҳаётнинг байналминаллашуви жараёнининг моҳияти нимаданиборат? 
4.
Глобаллашув жараёни нима ва унинг қандай йўналишлари мавжуд? Глобаллашув 
жараёнининг зиддиятли жиҳатларини гапирибберинг. 
5.
Халқаро меҳнат тақсимоти қандай тамойилларга асосланади? Унда табиий 
шароитдаги тафовутлар қандай роль ўйнайди? 
6.
Жаҳон нархлари қандай қийматга асосланади? Жаҳон нархларига таъсир кўрсатувчи 
омиллар тавсифиниберинг. 
7.
Халқаро иқтисодий муносабатлар нима учун турли шаклларга эга бўлади? Уларнинг 
асосий шаклларини санабкўрсатинг. 
8.
Ишчи кучининг халқаро миграцияси тўғрисида тушунча беринг. Халқаро мигрантлар 
қандай тоифаларгаажратилади? 
9.
Жаҳон инфратузилмаси таркибий қисмларининг тавсифини беринг ва уларнинг ҳар 
бирининг аҳамиятиникўрсатинг. 
10.
Халқаро иқтисодий муносабатларни тартибга солишни нима зарур қилиб қўяди? 
Ҳозирда халқаро иқтисодий муносабатларни тартибга солувчи қандай халқаро тузилмаларни 
биласиз? 

---