Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги денов тадбиркорлик ва педагогика институти

Халқаро молиявий корпорация (ХМК)
нинг фаолияти устун равишда ривожланаётган 
мамлакатларнинг хусусий секторини молиялаштиришга йўналтирилади. 
Халқаро ривожланиш ассоциацияси (ХРА)
нинг асосий фаолияти эса кўпроқ қолоқ 
мамлакатларга имтиёзли ёки фоизсиз кредитлар ажратишга қаратилган. 

---

“Иқтисодиёт назарияси" фани
 
Ўқув-услубий мажмуа
 
285 
Иқтисодий ҳамкорлик ва ривожланиш ташкилоти (ИҲРТ) 
таркибига барча саноат 
жиҳатидан ривожланган мамлакатлар киради. ИҲРТ унга аъзо мамлакатларнинг иқтисодий 
ривожланишидаги тенденцияларни, иқтисодиёт соҳасидаги ички хатти-ҳаракатларнинг 
бошқа мамлакатлар тўлов балансига таъсирини аниқлашгақаратилган. 
Халқаро ҳисоблашувлар банки (ХҲБ) 
Швейцариянинг Базель шаҳрида жойлашган 
бўлиб, у халқаро молиявий ташкилот ҳисобланмасада, банк фаолиятини халқаро тартибга 
солишда етакчи роль ўйнайди. ХҲБ Европанинг деярли барча мамлакатларини, Канада, 
Австралия, Япония ҳамда АҚШ тижорат банклари гуруҳини ўз таркибида бирлаштиради. 70 
дан ортиқ Марказий банклар ўзларининг олтин-валюта заҳираларини ХҲБ ҳисобварақларида 
сақлайдилар. 
Европа тикланиш ва тараққиёт банки (ЕТТБ) 
Шарқий Европа ҳамда собиқ Иттифоқ 
мамлакатларига валюта-молия соҳасида кўмаклашишни мувофиқлаштириш мақсадида 1990 
йилда ташкил этилди. Унинг асосий фаолияти Марказий ва Шарқий Европа, МДҲ 
мамлакатларини ислоҳ қилиш жараёнлари билан боғлиқ турли кўринишдаги дастур ва 
лойиҳаларни молиялаштиришга, бу мамлакатларнинг жаҳон хўжалигига мослашувини 
жадаллаштиришга кўмаклашишга йўналтирилгандир. 
Такрорлаш учун савол ва топшириқлар 
1.
Ички ва ташқи савдонинг ўхшашликлари нимадан иборат? Уларнингфарқи-чи? 
2.
Халқаро савдо қандай кўрсаткичлар билантавсифланади? 
3.
Нима учун халқаро савдода сунъий тўсиқлар мавжуд бўлади? Уларнинг тавсифини 
беринг. 
4.
Протекционистик сиёсатнинг ижобий ва салбий томонлари қандай? Уларни 
таққосланг. 
5.
Халқаро савдода иқтисодий интеграциянинг аҳамияти қандайлиги ва унда 
Ўзбекистоннинг иштирок этиши имкониятларинианиқланг. 
6.
Халқаро валюта тизимини тушунтиринг. Ҳар бир тизим қандай устунлик ва 
камчиликларгаэга? 
7.
Давлат валюта курсларини барқарорлаштириш учун қандай усуллардан 
фойдаланади? 
8.
Чет эл валюталарига талаб ва таклифга қандай омиллар таъсиркўрсатади? 
9.
Валюта-молия соҳасидаги давлатлараро ташкилотларга қайси ташкилотлар киради? 
Уларнинг асосий фаолиятларини тавсифлабберинг. 

---