Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги денов тадбиркорлик ва педагогика институти

таклиф омиллари 
деб ҳам аталиб, 
иқтисодиётнинг ўсиш лаёқатини белгилаб беради: 
1)
табиий ресурсларнинг миқдори васифати; 
2)
ишчи кучи ресурслари миқдори васифати; 
3)
асосий капитал (асосий фондлар) нингҳажми; 
4)
технология ва фан-техникатараққиёти. 
Бу омиллар ҳар бирининг ялпи маҳсулот ҳажмига таъсирини баҳолаш орқали 
иқтисодий ўсишни тавсифлашмумкин. 
Маълумки, ялпи ички маҳсулот ишчи кучи, капитал ва табиий ресурслар сарфларининг 
функцияси ҳисобланади, яъни: 
Y 
=
f 
(
L
, 
K
, 
N
) 
, 
бу ерда: 
Y – ялпи ички маҳсулот; 
L – ишчи кучи сарфлари; 
К – капитал сарфлари; 
N – табиий ресурслар сарфлари. 

---

“Иқтисодиёт назарияси" фани
 
Ўқув-услубий мажмуа
 
189 
Бу функционал боғланишдан келиб чиққан ҳолда иқтисодий ўсишни белгилаб берувчи 
ҳар бир омилнинг самарадорлигини ифодаловчи хусусий кўрсаткичларни келтириб чиқариш 
мумкин: 
1)
меҳнат унумдорлиги (Y/L) 
– маҳсулот ишлаб чиқариш ҳажмининг ишлаб турган 
ишчилар сонига ёки улар томонидан сарфланган жонли меҳнат миқдорига иш куни, иш 
соати ва ҳ.к.нисбати; 
2)
меҳнат сиғими (L/Y) 
– жонли меҳнат сарфларининг маҳсулот ишлаб чиқариш 
ҳажмиганисбати; 
3)
капитал самарадорлиги (Y/К) 
–ишлаб чиқарилган маҳсулот ҳажмининг унга 
сарфланган капитал харажатлариганисбати; 
4)
капитал сиғими (К/Y) 
– капитал харажатларининг маҳсулот ишлаб чиқариш 
ҳажмиганисбати; 
5)
табиий ресурслар самарадорлиги (Y/N) 
– маҳсулот ишлаб чиқариш ҳажмининг 
қўлланилган табиий ресурслар миқдориганисбати; 
6)