Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги бухоро муҳандислик-технология институти

1.3. Ўқувчиларнинг ижодкорлик ва изланувчанлик қобилиятларини 
ривожлантиришнинг ўзига хос хусусиятлари 
 
Касб-ҳунар таълимида ўқувчиларни касб-ҳунарга ўргатишда уларнинг 
изланувчанлик, ижодий ва фикрлаш қобилиятларини ривожлантириш, касб-
ҳунар сирларини пухта эгаллашларида илғор педагогик ва ахборот
технологиялардан самарали фойдаланиш муҳим ҳисобланади. 
Узлуксиз таълим тизимида ахборот технологиялари билан замонавий 
педагогик технологияни биргаликда таълим жараѐнига татбиқ этиш. ўқитиш 
жараѐнида жуда яхши самара беради.
Замонавий ахборот ва педагогик технологиялар ҳамда ўқитишнинг 
интерактив методлари ѐрдамида мустақил таълим олишни йулга қўйиш 
мумкин бўлади. Ўқувчилар билимини ҳар хил турдаги машғулотлар бўйича 
холисона 
баҳолаш 
мезонлари, 
танқидий 
фикрлаш 
ва 
ижодни 
ривожлантириш, интерактив таълим бўйича методик ишланмаларни яратиш 
замон талабидир.
 
Таълим сифатини бошқариш асосан информацион технологиялар 
асосида ўқитиш жараѐнини ташкил этиш ва самарали педагогик фаолият 
учун шароитлар яратишга йўналтириш керак. 
Информацион технологияларни қўллаш шароитида ўқитувчи фаолияти 
ўзгаради. Бу эса ўқитувчининг янги педагогик муҳитда янги ўқитиш 
воситаларини қўллаб, ўқувчиларга тайѐр билимларни бериш эмас балки 
уларга янги билимларни мустақил излаш ва топиш кўникмаларини 
шакллантиришдан иборатдир.
 
Компьютер 
техникасининг 
қўлланилиши 
анъанавий 
ўқитиш 
фалсафасини ўзгартиради, яъни ўқув жараѐнида 3 чи иштирокчи, компьютер 
иштирок этади. Анъанавий ўқитиш технологиясига ўрганган педагоглар 
компьютерли ўқитишнинг аҳамияти ва афзалликларини ҳам сезмаяптилар. 
Улар учун таълим жараѐнида компьютерлар пайдо бўлиши қийинчилик 
туғдираяпти. Шунинг учун ҳам компьютерли ўқитиш технологияларини 

---

31 
қўллаш учун биринчи навбатда педагог ўқитувчиларнинг компьютер билан 
ишлаш малакаларини ошириш, уларда информацион маданиятни 
шакллантиришни талаб этади. 
Кейинги йилларда реал касбий фаолият ҳолатларини (фаолият 
усулларини) иммитацион моделлаштириш тамойилига асосланиб ишлаб 
чиқиладиган “ўйинли” ўқитиш методи кенг тарқалмоқда. Ушбу метод дарс 
жараѐнида ўқувчиларни фаоллаштиришга йўналтирилган. Иммитацион ўйин 
махсус компьютер дастури бўлиб, у ѐрдамида ишлаб чиқариш жараѐнлари, 
машина ва аппаратлар технологик самараларини ишлаб чиқиш 
жараѐнларнинг бориши, машина ва аппаратлар ишларини намойиш қилишни, 
таълим олувчиларнинг олган билимларини баҳолаши моделлаштирилади.
Таълимда мультимедиадан фойдаланиш – бу информатиканинг 
дастурий ва техникавий воситалари асосида аудио, видео, матн, графика ва 
анимация (объектларнинг фазодаги ҳаракати) эффектлари асосида ўқув 
материалларини ўқувчиларга етказиб беришнинг мужассамланган ҳолдаги 
кўринишидир.