7.12-жадвал
Бир нечта нефть конларидаги йўлдош газларнинг ўртача таркиби газ ва газденсат
конларининг маълумотлари билан таққосланган Ўзбекистондаги баъзи конларнинг газ
таркиби
Кон номи
Газ таркиби
Cолиштирма
зичлиги
CН
4
C
2
Н
6
C
3
Н
8
C
4
Н
1
0
C
5
Н
10+1
0
CО
2
Н
2
S
H
2+н
1. Cоф газ конларидан олинадиган газлар
Газли, ХI
93,49 4,18
0,97
0,38
0,16
0,42
-
0,40
0,588
Учқир, ХIV
94,05 3,42
0,74
0,30
0,49
0,50
-
0,50
0,604
Шўрчи,ХIII
94,21 2,06
0,12
0,01
0,20
1,22
-
2,18
0,587
Оқжар, ХII
93,97 1,71
0,21
0,10
0,21
0,50
-
3,30
0,589
Жарқоқ, ХII
95,34 1,86
0,16
0,16
0,27
0,17
-
2,04
0,580
Хартум, VII
74,2
11,85 4,95
-
4,95
0,17
0,02
3,40
0,759
Жан.Риштон,
ХХIV
81,36 10,40 2,40
0,96
0,81
0,06
-
4,00
0,681
2. Нефть конидан олинадиган йўлдош газлар
Газли,ХIII
93,45 2,45
0,60
0,25
0,50
0,45
-
2,30
0,598
Қорахитой,
ХIII
95,40 0,25
0,09
0,05
излари 0,60
-
3,60
0,577
Жарқоқ, ХV
92,15 4,10
0,96
0,73
1,60
0,06
0,40
0,612
246
Шўртепа, ХIII
87,75 5,00
2,30
0,80
0,60
0,15
-
3,40
0,640
Шарқ.Хар.тум,
III
45,06 22,55 13,47 2,26
5,87
0,25
7,46
0,792
Боcтон, III
70,87 12,26 8,27
2,09
0,57
0,63
изла
ри
3,02
0,850
Вариқ,VIII
66,99 14,87 9,38
0,88
0,99
0,74
0,45
1,94
0,886
3. Газ-конденcат конларидан олинадиган газлар
Жан.Муборак,
ХII
90,70 3,20
0,90
0,40
0,90
0,40
-
3,50
0,628
Шўртепа ,ХII
90,70 3,20
0,90
0,40
0,90
0,40
3,50
0,628
Шўртепа, ХII
87,00 5,10
1,50
0,60
0,70
0,33
4,70
0,654
Учқир,ХIV
94.40 3.00
0.90
0.40
0.35
0.45
-
0.50
0.599
Янги-қозғон,
ХIII
89,80 2,10
0,50
0,40
1,20
0,70
-
5,30
0,637
Тошли,ХVI
83,70 8,45
1,66
0,75
0,46
1,45
3,55
0,652
Ҳожи-Хайрам,
ХV
89,45 4,62
1,27
0,13
0,28
0,48
0,48
0,06
3,70
Пропанни ва ундан юқори бўлгам углеводородларни олиш
қурилмаси.
Суюлтирилган нефть газларини олишда Жоуль-Томсон
самарасидан фойдаланиш схемаси қуйида келтирилган.
Қудуқдан келадиган нефть ѐғли газ билан биргалиқда ажратгичга
кириб келади. Нефтнинг таркибидаги ѐғли газ ажратилади ва юқоридаги
штусер орқали чиқарилади, нефть эса ўрта қисмидаги штусер орқали
резервуарга йўналтирилади. Ёғли газ ажратгич орқали газни қайта
ишлайдиган қурилмага йўналтирилади, у ерда абсорбция усулида енгил
сиқиладиган газлар ажратиб олинади. Ундан кейин сиқиладиган газ
абсорбентлардан ажратилади ва алоҳида углеводородларнинг
фракцияларига ажратиш учун ажратгичга берилади. Йўлдош газлар
газни қайта ишлаш заводларида қайта ишланганда қуруқ газ ва унинг
таркибидан метан, этан ва қисман пропан, этан таркибли фракциялар
ҳамда суюлтирилган газлар олинади: пропан, бутан, изобутан ва
автобензол-барқарор газли бензиннинг компонентлари мавжуд бўлади.
Эриган газнинг миқдори ва унинг таркиби кўтаргичнинг иш
режимига, босимига ва ҳароратига боғлиқ бўлади. Суюлтирилган
нефть газининг ярмидан кўп қисми нефтни қайта ишлаш заводларида
қайта ишлаш жараѐнида олинади.
Заводда нефтни қайта ишлаш натижасида олинган газнинг
таркиби ҳар бир
жараѐн учун қуйидаги таснифга эга бўлади.
Бу технология соддалиги ва арзонлиги билан ажралиб туради.
Қурилма кириб келадиган газ билан чиқиб кетувчи газ оралиғидаги
247
босимнинг фарқи оширилганда С
3+
фракцияларни ажратиб олиш
кучаяди.
Бу қурилманинг камчилиги метанол билан маҳсулотларнинг
ифлосланиши ҳамда метанолли сувларни утилизация қилиш мураккаб
ҳисобланади. Бу схеманинг оддинги схемадан фарқи маҳсулотларни
қуритишда газ қаттиқ қуритгичлар ѐрдамида қуритилади ва унинг
таркибида метанол бўлмайди.
Дистилляция жараѐнида олинадиган СНГ (суюлтирилган нефть
газ углеводород компонентларига ва олтингугурт бирикмаларининг
тўйинган, Н
2
S, метил ва этилмеркаптан, органик сульфидларни ва
дисульфидларни тизимидан иборат бўлади. Бу аралашмалар бир ѐки
бир нечта айланишлар босқичида колоннадан чиқариб юборилади.
Конденсацияланган фракция бош фракциялаш колоннасидан энг
юқори қайнаш нуқтасига чиқади ва қайнаш ҳароратига боғлиқ бўлади:
енгил дастлабки дистиллят (-100°С), дастлабки оғир дистиллят (50-200
°С), авиация ва маиший керосин (150-360 °С), таркибида темир йўл ва
денгиз дизель ѐқилғисининг ўртача дистиллятлари (оралиқ ҳароратда),
газойл (175-360°С). Булардан баъзилари кирувчи маҳсулот
ҳисобланади ва суюлтирилган нефть газининг чиқишини кучайтиради.
Do'stlaringiz bilan baham: |