Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги Қарши муҳандислик-иқтисодиѐт институти

1.2-jadval
Tabiiy gaz kо„rsatkichlarining meyorlari
№ Kо‗rsatkichlar 
Yozoylari 
Qish oylari 
1 
Namlik bо‗yicha gazning shudring nuqtasi
≤0 
≤-5 
2 
Uglevodorodlar bо‗yicha gazning shudring nuqtasi
≤0 
≤0 
3 
1 m
3
gaz tarkibidagi qо‗shimchalar massasi, g:
- mexanik qо‗shimchalar 
- vodorod sulfid
- merkaptanli oltingugurt
≤0,003 
≤0,002 
≤0,036 
≤0,003 
≤0,02 
≤0,036 
4 
Kislorodning hajmiy ulushi, %
≤1,0 
≤1,0 
Енгил углеводородлар фракцияси сиқилган газ ишлаб чиқариш 

---

21 
учун маҳсулот ҳисобланади. Кейинги қайта ишлаш маҳсулотлари, 
ѐнилғи гази ва барқарор конденсатлар ҳисобланади. Табиий хомашѐ 
гази таркибидан олинадиган бундай маҳсулотлар таркиби ва 
тузилишига ҳар хил талаблар қўйилади. Сиқилган углеводородли 
товар газларга қўйилган асосий талаблар 1.3-жадвалда келтирилган.
Газ конденсатли конлар маҳсулотининг таркибидаги оғир 
углеводородлар, газни қазиб олиш давомида босим ва ҳароратнинг 
пасайиши билан суюқ ҳолатга ўтади. Шунинг учун газ конларидан 
фарқлироқ, газ конденсатли конларнинг газини ташишдан аввал 
газни сувсизлантириш билан бир қаторда унинг таркибидаги 
конденсатларни ҳам ажратиб олиш зарурати туғилади. Қазиб 
олинаѐтган хомашѐ газига ишлов бериш усулларига боғлиқ равишда 
газни унинг таркибидаги намликлардан қуритиш ва оғир 
углеводородларни ажратиб олиш жараѐнлари, бир қурилманинг 
ўзида ѐки алоҳида қурилмаларда амалга оширилади.
Газ ва газ конденсатни йиғиш 
Газ ва газконденсатли конлардан қазиб олинаѐтган табиий 
газлар қудуқларнинг устки қисмидан то истеъмолчига жўнатиш 
учун магистраль қувурларгача мураккаб йиғиш ва ишлов бериш 
жараѐнидан ўтади. Қудуқларнинг маҳсулотларини йиғиш тизими 
қудуқ устидан газни комплекс тайѐрлаш қурилмаларига, асосий 
бинога ѐки газни қайта ишлаш заводларига юборилгунга қадар 
узатиш учун мўлжалланган жиҳозлар жамланмаси, арматуралар ва 
коммуникасиялардан ташкил топган.