Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги қарши муҳандислик иқтисодиёт

26.1-расм. Кабелда тушириладиган намуна олувчи асбоб.
Ишлаш принципи I, II ва III этапдан иборат: 1- юқориги заряд тиқин; 2-
дефференциал поршень; 3-пастки заряд-тиқин; 4-итаргич; 5-ёпиштиргич; 6-
кумулятив заряд; 7-тўсиқ; 8-идиш. 
26.1. Қатламни синовчи асбоб.
Қатламни синовчи асбоб қудуқга насос-компрессор ёки пармалаш 
қувурларига боғлаб туширилади.Бу асбоб ёрдамида қатламни тўлиқ синаб, 

---

унинг параметрларини аниқлаш мумкин. Қатламдаги нефть ёки газни ер юзига 
чиқариб, ишлаш режимлари текширилади. 
Қатламни синовчи асбоб қудуқни пармалаш жараёнида, мустаҳкамловчи 
қувурлар туширилмасдан олдин қатламлардан маълумот олиш учун 
қўлланилади. Бу асбоб КИИ (комплект испытательных инструментов) деб 
юритилади. 
Қатламни синовчи асбобни қудуқга туширишдаги йиғиндиси 26.2-расмда 
кўрсатилган. Қатламни синовчи асбобни юқоридан пармалаш қувурлари орқали 
бошқарилади. Бу асбоб билан қўйидаги ишларни бажариш мумкин: синалаётган 
қатламни юқоридаги қатламлардан ажратиш; қатламга депрессия бериб, ундаги 
нефть, газ ёки сувни қудуқга келтириш; қатламдан келган суюқлик ёки газдан 
намуна олиш; қатлам босимини ёзиб олиш. 
26.2-расм. Қатламни синовчи асбоб йиғиндиси:
1-пармалаш қувури; 2-циркуляция клапани; 3-чуқурлик манометри; 4-
айланиб беркитувчи клапан; 5-гидравлик синовчи; 6-ясс; 7-улагич; 8-пакер; 9-
фильтр; 10-манометр ўрни; 11-дум; 12-бошмак. 
Қатламга депрессия бериш учун унинг юқори қисми пакер билан 
ажратилади. Пакерлаш қувурлар оғирлиги билан бажарилади. Шу даврда 
гидравлик реле бир тўсқични ёпиб, иккинчи – қабул қилувчи клапанни очади. 
Қатламдан суюқлик ёки газ қувурга кириб юқорига кўтарилади. Синаш тугагач 
қувур юқорига кўтарилади, пакер аввалги ҳолига кўтарилади. 
26.1-жадвалда КИИ тоифали қатлам синовчи асбобларининг техник 
характеристикаси берилган. 
26.1-жадвал.