Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги қарши муҳандислик иқтисодиёт

Очиқ фаввораларни бартараф қилиш. 
Ҳар бир фавворанинг хусусиятларига қараб, уни бартараф қилишнинг 
ҳар хил усуллари ва техник воситалари қўлланилади.
Очиқ фаввораларни бартараф қилишнинг ҳалокат ишлари қўйидаги 
тартибда бажарилади: тайёргарлик ишлар, ёнғинларни ўчириш; ишдан чиқган 
отилиб чиқишга қарши аслаҳаларни алмаштириш, махсус мосламаларни йиғиш 
ва қувурларни катта босим таъсирида тушириш; фаввораларни беркитиш. 
Фаввораларни беркитиш усулини танлаш. 
Фавворани беркитишдан аввал қўйидагилар ўрганилади: 
1. Қудуқ стволининг геологик кесими: - газ ва ютувчи қатламлар ва 
уларни таърифи, ҳамда суюқлик ўтказмайдиган қаттиқ қатламларнинг 
жойлашган жойи. 
2. 
Қудуқ 
конструк 
конструкцияси 
тўғрисида 
маълумот: 
- 
мустаҳкамловчи қувурлар бирикмасини тушириш чуқурлиги, қувур ташқи 
бўшлиғига цементни кўтариш баландлиги; мустаҳкамловчи қувурлар 
бирикмасининг синалганлиги; мустаҳкамловчи қувурлар бирикмасининг 
ейилиш даражаси; қудуққа туширилган бурғилаш қувурининг ўлчами ва 
чуқурлиги. 
3. фаввора таърифи, отилаётган маҳсулотнинг тури, унинг таҳминий 
дебити, қудуқ оғзи ва қатлам босими. 
4. Қудуқ оғзи ва асбоб ускуналарнинг ҳолати, қудуқ оғзи кратерининг 
мавжудлиги ва унинг параметри, тўлдирилган материалнинг ҳарактери. 
5. Қудуқ оғзига келиш йўллари. 

---

6. Қудуқ оғзи асбоб-ускуналарини ўрнатиш усуллари. 
Очиқ фаввораларнинг ўз-ўзидан тўхташи. 
Очиқ фавворалар маълум бир вақтдан кейин айрим сабабларга кўра ўз-
ўзидан тўхташи мумкин. Ундай сабабларга қўйидагилар киради: 
- қатлам босимининг пасайиши ҳисобига нефтъ ва газлар дебитининг 
камайиши ёки катта воронка депрессиясининг ҳосил бўлиши; 
- фаввораланувчи қудуқ деворларининг ўпирилиши ва нефтъ, газ, сувлар 
кўтарилишини қийинлаштирувчи тиқинларнинг ҳосил бўлиши; 
- қатлам босимининг пасайиши ва қудуқ туби тагидаги сувларнинг 
кўтарилиши. 
Ҳамма шароитларда фавворалар фаввораланувчи қудуқ кратерини 
тўлдирувчи ҳалокат столи суюқлигининг чўкиши ҳисобига ўчирилади. Қудуқ 
деворларининг ўпирилиши натижасида фаввораларнинг тўхташи айрим 
нуҳсонларга олиб келиши мумкин.