Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги қарши давлат университети

1. Объектнинг ҳажм-ўлчов белгиси асосида юзага келган оппозиция.
Оронимларнинг бу гуруҳи, асосан, орографик объектларнинг ҳажмини англатувчи катта, кичик, кенг, тор, ғайбар (катта, улкан), ҳайбар (катта, улкан) каби туркий (ўзбек) тили ва унинг шеваларига тегишли; калон, ҳурд, танг, парча каби эроний (форс-тожик) тилларига тегишли сўзлар асосида шаклланади: Катта тарпи – Кичик тарпи (Чр., баландлик), Катта тақир – Кичик тақир (До., баландлик), Тумшуқ – Кичиктумшуқ, Ширам – Узунширам, Мўла – Узунмўла, Нурқай - Катта Нурқай – Кичик Нурқай. Ғўрим - Каттағўрим – Кичик ғўрим, Каттадапсан – Кичикдапсан, Ҳайбартепа (ҳайбар – баланд, катта) – Ертепа, Каттатепа - Кучактепа.
2. Объектнинг шакл хусусиятига кўра юзага келган оппозиция.
Оппозициянинг бу тури орографик объектнинг шакл хусусиятларини ифодаловчи айлана, ялпоқ, лўнда, думалоқ сўзлари иштирокида ҳосил бўлиши мумкин: Тумшуқ - Айланатумшуқ, Тепа - Ялпоқтепа, Санг – Лўндасанг.
3. Объектнинг жойлашиш ўрнига кўра юзага келган оппозиция.
Оппазициянинг бу тури орографик объектнинг жойлашган ўрнини ифодаловчи бош, этак, юқори, паст, нари, бери, пар, зар//сар, поён, таг, ўрта, миён, терс, терскай, кунгай, бўлак, боло каби сўзлар асосида ҳосил бўлади: Тумшуқ – Юқоритумшуқ - Ўртатумшуқ, Терскай - Ўнгай, Юқоритакча – Пасттакча, Қир – Бўлакқир, Сардара – Поёндара, Кўтал – Саркўтал, Ширам – Бўлакширам.
4. Объектнинг ранг-тус белгиси асосида юзага келган оппозиция.
Оппозициянинг бу тури ранг билдирувчи ўзбекча оқ, қора, сариқ, кўк, қўнғир, ола форс-тожикча сафед, сиёҳ каби сўзлар воситасида юзага келиши мумкин: Кўҳисафед – Кўҳисиёҳ, Оқтоғ – Қоратоғ, Олатоғ – Қўнғиртоғ, Оқайри – Қораайри, Оқтепа – Қоратепа, Қорақум - Оққум, Оққир – Қорақир, Оққия – Қорақия, Оқбел – Қорабел, Очгаза – Қорагаза, Кўктепа – Қоратепа ва б.
5. Объектнинг миқдор белгиси асосида юзага келган оппозиция.
Миқдор белгиси воситасида юзага келган оппозицияда бир, уч, беш, қирқ, саксон каби сонлар; якка, қўш, етим, эгзак каби миқдор англатувчи сўзлар иштирок этиши мумкин. Якарча - Арчазор, Етимтахта – Бештахта, Етимтепа - Қўштепа, Етимқиз – Қирққиз, Етимчўққи – Қизилэмчак (чўққи, эмчак сўзида чўққининг иккиталигини англатувчи тушунча мавжуд), Етимтепа – Эгзактува (тепа), Бироғиз дара – Саксондара, Айритепа – Қўштепа.