Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги қарши давлат университети

Муаммонинг ўрганилганлик даражаси. Ҳозирги кунда ўзбек топонимикасига тегишли ҳуқуқий-меъёрий асослар яратилган бўлиб, у тегишли ҳужжатлар асосида тизимлаштирилган¹. Ўзбек топонимикасининг илмий асосда тадқиқ этишда Ҳ.Ҳасанов, С. Қораев, З. Дўсимов, Т. Нафасов, С. Губаева, Б. Ўринбоев, Ш. Қодирова, Л. Каримова, Ё. Хўжамбердиев, Т. Рахматов, Ж. Латипов, Н. Охунов, Т. Эназаров, Н. Улуқов² каби олимларнинг
хизматлари катта бўлди. Улар топонимиканинг турли жиҳатларини қамраб олувчи тадқиқотлари билан ўзбек тили топонимиясини ўрганишнинг илмий-назарий асосларини яратишди, ўзбек тили ономастикасининг таркибий қисми сифатида топонимика йўналишига асос солишди ва унинг тараққиётига муҳим ҳисса қўшишди. Мазкур тадқиқотларда ўзбек тилида географик объектларнинг номланиши, номланиш мотивлари ва тамойиллари, луғавий-маъновий, этимологик, морфемик, грамматик, ясалиш хусусиятлари ҳамда тарқалиш ҳудуди тадқиқ этилди. Бу ишларнинг барчасида бошқа топонимик материаллар қатори оронимлар ҳам у ёки бу даражада таҳлилга тортилган. Кейинги даврда ўзбек тили оронимиясини ҳудудий жиҳатдан тадқиқ этишга эътибор қаратила бошланди. Хусусан, Ш.Темировнинг Самарқанд вилояти оронимларининг лисоний тадқиқига бағишланган филология фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD) илмий даражаси учун ёзилган диссертацияси¹ бу борадаги дастлабки қадам бўлди. Лекин шундай бўлса-да, бугунги кунда Ўзбекистон оронимларини тарихий-географик, тарихий-лисоний жиҳатдан ўзбек тили атоқли отларининг ўзига хос тизими сифатида ўрганиш, оронимика соҳасининг илмий-назарий асосларини янада бойитиш ва шу орқали бу соҳага тегишли ечилмаган муаммоларни ҳал қилиш йўл ва усулларини белгилаш каби масалаларни тадқиқ этиш мақсадга мувофиқ. Мазкур диссертацияда ўзбек тили оронимикасига боғлиқ ана шу жиҳатлар Жанубий Ўзбекистон материаллари асосида тадқиқ қилинди.
Диссертация тадқиқотининг диссертация бажарилган олий таълим муассасасининг илмий-тадқиқот ишлари режалари билан боғлиқлиги.
Диссертация Қарши давлат университети илмий-тадқиқот ишлари режасининг «Ўзбек тили бирликларининг функционал прагматик ва семантик-услубий таҳлили (синхрон ва диахрон аспектда)» мавзуидаги лойиҳаси доирасида бажарилган.