Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги қаршидавлат университети

 
 
 
 
 
 

---

ХУЛОСА 
 
«Меҳнат салоҳияти» меҳнат имконияти, қуввати, меҳнат билан 
боғлиқ кучларнинг мавжудлиги деган маънони билдиради. Мазкур 
категорияни таҳлил қилиб, баъзи олимлар меҳнат салоҳияти билан меҳнат 
ресурслари бир-биридан фарқ қилади, меҳнат салоҳияти меҳнат ресурслари 
ва ишчи кучига нисбатан кенгроқ тушунча дейдилар. Бу борада россиялик 
олим, акад. Л.И.Абалкин «салоҳият» ва «ресурс» тушунчаларини бир-бирига 
қарама-қарши қўйиш керакмас, шунингдек, уларни бир хил қилиб қўйиш ҳам 
тўғри келмайди, чукни бир қисм бутун бўлмайди, деб таъкидлайди. 
«Меҳнат салоҳияти» тушунчаси ўзининг ижтимоий-иқтисодий мазмун-
моҳиятига кўра «меҳнат ресурслари» ва «ишчи кучи» тушунчаларидан кўра 
кенгроқ маъно касб этади. Мамлакат меҳнат салоҳиятини таърифлаганда, 
уни фақат меҳнат жараѐнини амалга оширувчи куч ва имкониятларнинг 
намоѐн бўлиши деб қарамаслик керак. Чунки меҳнат салоҳияти иқтисодиѐтда 
банд бўлган ва меҳнат жараѐнларида фаол иштирок этаѐтган ишчи кучи 
билан бирга аҳолининг меҳнатда банд бўлмаган нофаол (заҳира) қисмини 
ҳам ўз ичига олади.
Мамлакат меҳнат салоҳияти миқдорий кўрсаткичининг туб ўзаги, яъни 
ядросини инсон ташкил этиб, шахсий инсоний омилларнинг ўзаро уйғунлиги 
натижасида меҳнат салоҳияти вужудга келади.
Аҳоли ва инсон ресурсларининг муҳим сифат жиҳатларидан бири 
уларнинг таълими ва маълумот даражасидир. Меҳнат салоҳиятининг 
малака ва касбий маҳорат кўрсаткичи, бир томондан, ходимнинг доимий 
равишда мураккаблашиб борувчи меҳнат функцияларини бажаришга, 
меҳнатнинг 
ўзгаришига 
тайѐрлиги, 
иккинчи 
томондан, 
меҳнатга 
муносабатни, 
меҳнат 
интизомини, 
меҳнатнинг 
интенсивлигини 
шакллантирувчи омил ҳисобланади.
Ходимнинг тадбиркорлик қобилияти – бу унинг яратувчанлик ва 
янгликка интилиб ишлашини англатувчи кўрсаткичдир. Шахснинг ҳаётий