Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги а.ҚОдирий номидаги жиззах давлат педагогика институти педагогика-психология кафедраси

20-МАВЗУ: РУҲИЯТНИ СОҒЛОМЛАШТИРУВЧИ ТРЕНИНГЛАР


Руҳий тушкунлик ҳолатидан чиқишнинг психологик усуллари.
Сир эмаски, кундалик ҳаётимизда бизни ташвишга солиб турадиган муаммолар бўлиб туради. Бундан хафа бўлиш керак эмас, чунки ҳар бир одамнинг ўзига хос муаммолари бор. Бизни эртага нима кутяпти, буни ҳеч ким билмайди (яратган Оллоҳдан бошқа) ҳап доим биз режалаштирган ишлар амалга ошавермайди, лекин буни ҳамма билиши шарт эмас.
Биз психолог сифатида сизларга маъқул бўлади деган масалада машқларни таклиф этиб кўрамиз. Ўйлаймизки, бу машқлар сизнинг ҳаётингизда яхши из колдиради. Ҳаётингизда ҳафа бўладиган ҳолатларни камроқ ташкил этинг. Ўз соғлигингизга эътибор беринг ва сизни ҳафа ҳолатга туширадиган сўзларни сақламанг.
Энди эса биргаликда қуйидаги машқларни кўриб чиқамиз:


«Бўшаштирувчи» машқ»
Вазмин ҳолда ўз ҳонангизга киринг, ўриндиқларга ўтиринг, 10-15 дақиқа кўзингизни юминг ва сизга ёқимли бўлган хаёлга берилинг. Худди шу пайтда ҳаёлингиздаги нарсанинг образини яратишга ҳаракат қилинг;


«Қочиш» машқи.
Ўзингиз хоҳлаган вақтда, ўзингизга қулай усулда дам олишни одат қилинг. Буни сиздан бошқалар билиши шарт эмас. Кўзларингизни секин-аста юминг, ҳаётдаги яшаш тарзингизии кўз олдингизга келтиринг ва у ҳақида ўйланг. Бу эртаклардагидек кичик уй ёки узоқ, қишлоқ, унчалик катта бўлмаган хона ёки дала ҳовли бўлиши мумкин. Бу ерда сиз учун барча қулайликлар бор. Балки сизникидек ширин ҳаёт космик кемада ҳам бўлмаса керак. Сиз мана шу ерни танҳо ҳокимисиз. Ҳаётда нимагаки эришган бўлсангиз, ҳаммаси сиз билан, шу ҳаёт сизга ёқади. Ҳаётингиз бир маромда. Энди эса аста-секин кўзингизни очинг. Мусиқа эшитинг, оловнинг ёнишини томоша қилинг. Ўқинг, ёзинг, чизинг ва бошқа ўзингизга ёққан ишларни қилинг. Энди ўйлаб кўринг, сизда руҳий тушкунликга сабаб бўладиган ҳеч қандай сабаб йўқ-ку. Кундан-кунга ўзингизда бўладиган агрессив ҳолатларни йўқотишга ҳаракат қилинг.
Руҳий тушкунлик келиб чиқишининг психокоррекцион йўналишлари.
Индивидуал “руҳий тушкунлик сценарийси” ни ўзгартириш ва коррекция қилиш мумкин. Амалий психологларнинг таъкидлашича, психологик жиҳатдан соғлом бўлган ҳар бир инсон ўзининг имкониятларини, эҳтиёжларини инобатга олиб ўзининг индивидуал ҳаёт тарзини олиб боради ва бу унга руҳий тушкунликнинг олдини олишга ёрдам беради.