Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги а.ҚОдирий номидаги жиззах давлат педагогика институти педагогика-психология кафедраси

Шахсни баркамоллаштиришга қаратилган тренинглар.
Шахсни баркамоллаштирувчи тренингларнинг мақсади — шахсни психологик жиҳатдан баркамолликка эриштиришдир. Бошқача айтганда, ҳар қандай муаммоли вазиятда шахсни фақат ўзидан ёрдам олишга ўргатишдир. Масалан, талабалар орасидан кимдир ўзини "Талабаликда берилаётган барча билимларни яхши эгаллаяпман, мен келажакда яхши мутахассислардан бири бўла оламан" деб ҳисоблайди ва бунга ишонади. Кимдир эса бутунлай бунинг акси, яъни бундай гапни айтиш учун ўзига ишонмайди. Ҳаётда ўзига ишонган одамлар билан бир қаторда ўзига унчалик ишонмайдиган, баъзан ўзига умуман ишонмайдиган кишилар ҳар доим учраб туради. Улар ноқулай ва кутилмаган вазиятларга тез-тез тушиб турадилар ва бу вазиятларда ҳимоясизлик ва ёрдамга муҳтожлик ҳолатида бўлади. Бундай ҳолатларда ва айтиш мумкинки, бундайларни ҳар доим ҳам атрофидагилар қўллайвермайди, айниқса бу хил "омадсиз" одамларни. Шунинг учун шахс энг аввало ўзидан ёрдам олишга ўрганиши — ҳар қандай вазиятда ҳам муаммони ечишнинг бирор бир йўлини излаши, топиши ва уни амалда қўллай олиши лозим бўлади.
Шахсни баркамоллаштиришга қаратилган тренингларнинг мақсади ҳаётда шунақа ҳолатларга тушиб қолган одамларни ўзига ишонмаслик ҳолатидан чиқариш учун махсус билим, кўникма ва малакалар ҳосил қилишдан иборат.
Эмоционал ҳиссий зўриқишлар билан боғлик тренинглар. Танани янги хатти-ҳаракатларга ўргатиш учун тренинглар.


Эмоционал соҳадаги тренинглар. Кўпинча киноларда, айниқса ҳинд киноларида шундай ҳолатни кўп беришади — авария ҳолатига тушган ёки жуда яқин бўлган кишиси ўлган бўлса уни унута олмасдан қийналади. Ёки ёқтирмаган одамини учратиб қолса унда нохуш хислар пайдо бўлади. Биламизки, бу шахс психикасига салбий таъсир кўрсатади. Тренинг натижасида шахсни шу воқеани унутишга ёки буни тўғри қабул килишга ўргатилади. Ёки дейлик шахс кимгадир ноҳақ ёмонлик қилган — бунинг учун у виждон азобида қийналмокда. Лекин буни чиқариб юбора олмайди. Келинг шундай бир машқ ўтказиб кўрайлик. Ҳаётингизда рўй берган энг нохуш воқеани — бировга ноҳақ озор берган ҳолатингизни эслаб куринг. Ич-ичингиздан шу ҳолатни ҳис қилинг ва нимани ҳис қилганлигингизни ўз-ўзингизга гапириб беришга, тасвирлаб беришга ҳаракат қилинг. Бундай ҳолат кишига жуда катта ички рухий зўриқиш беради ва буни чиқариб юбора олмаганлиги натижасида салбий ўзгаришлар келиб чиқади — невроз ҳолатлари. Кўпинча бундай кишилар ўша пайтда ҳис қилган нарсаларини гапириб бера олмайман, дейишади. Тренингнинг мақсади — шуни гапиртира олиш. Хужайрасининг ҳар бир жойидаги кечинмани, ҳолатни гапиртиришга эришилса, яхши булади. Демак, бу тренингни мақсади — ўз ҳиссиётларини тасвирлаб, гапиришга ўргатиш орқали салбий ҳисларни шахс психикасидан чиқариб юборишдан иборат.